****
© Hans Jörg Michel
Düsseldorf, 3 november 2023
Oksana Kramareva opwindende Turandot in huisdebuut Düsseldorf
Het seizoen 2023/2024 is begonnen. De programmering in Nederland is niet bijzonder aantrekkelijk, maar voor interessante producties kan men naar het Duitse grensgebied. Opera Nederland zal daarom het komende seizoen berichten over opvoeringen in Bochum, Bonn, Dortmund, Duisburg, Düsseldorf, Gelsenkirchen, Mönchengladbach en Münster. Deutsche Oper am Rhein herneemt in Düsseldorf en Duisburg de productie van ‘Turandot’ uit 2015, waarin de Oekraïense sopraan Oksana Kramareva met de titelrol haar huisdebuut maakt.
Opera in Nederland is op stervens na dood. De Reisopera is slechts nog bezig met pocketversies van opera’s, opera op de camping, Nederlandstalige bewerkingen van opera’s en Meezing Messiahs. De prioriteit van DNO is inclusiviteit, diversiteit en woke en in Opera Zuid zit nauwelijks nog enig leven. Voor interessant repertoire kan men naar het Duitse grensgebied, zoals voor de herneming van ‘Turandot’ (1926) van Giacomo Puccini (1858-1924) door de Deutsche Oper am Rhein (DOR) in Düsseldorf.
Deze ‘Turandot’ ging in 2015 bij DOR in première en is een co-productie met het National Koahsiung Arts Center in Taiwan, dat in 2017 met deze voorstelling werd geopend. De Taiwanese regisseur Huan-Hsiung Li ziet ‘Turandot’ als een politiek, historisch en cultureel sprookje. De Chinese prinses Turandot wil zich niet binden en legt daarom aan alle vrijers een dodelijke puzzel voor. Alleen de vreemde prins Calaf lost de raadsels op en doet Turandots ijzige hart smelten.
De enscenering van Huan-Hsiung Li was in 2015 actueel. Tijdens de openingsakkoorden worden videobeelden getoond van de geweldloze demonstratie in 2014 in Hongkong – de Papaplu Revolutie – tegen de Chinese overheid, die invloed probeerde uit te oefenen op verkiezingen. Daarbij beschermden de demonstranten zich met paraplu’s tegen de politie, waarbij de paraplu uiteindelijk als symbool voor vreedzame protesten ging gelden.
Li lijkt een verhaal te gaan vertellen over China als heersende wereldmacht en trauma’s van een kwalijk verleden, maar niets is minder waar. Al snel gaan de videobeelden over in een traditionele, aantrekkelijke kostuumproductie – kostuums Hsuan-Wu Lai – waarin door het gebruik van schermen ook veel aan de verbeelding wordt overgelaten (decor Jo-Shan Liang).
De titelrol in deze productie werd in 2015 gezongen door Linda Watson en eerder dit jaar door Catherine Foster. Nu is het de beurt aan de Oekraïense sopraan Oksana Kramareva, die met de rol als gast haar DOR-debuut maakt en die men in Nederland nog kent van haar Tosca (2013), Aida (2015), Abigaille (2016) én Turandot (2012). Het lage middenregister is niet altijd geheel open en heeft iets Oost-Europees geknepen, maar de hoogte is vrij en stralend. Daarnaast heeft Kramareva een grote uitdrukkingskracht en is zij uiterst muzikaal. Vocaal is het enorm boeiend, heeft zij stamina en zijn de aanzetten opwindend. Een schitterende Turandot!
De Spaanse tenor Eduardo Aladrén – sinds 2019/20 ensemblelid van DOR – zingt Calaf met ongelijkmatige stem, maar met trompetachtige hoge noten. De Hongaarse sopraan Sylvia Hamvasi – al sinds 2001/02 bij DOR – zingt enigszins om de noten heen, maar schetst een breekbare slavin Liù. De Australische bas Luke Stoker – sinds 2019/20 ensemblelid bij DOR – is stimmlich een slanke Timur, Calafs vader, en daardoor met aangenaam, egaal timbre. De Russische veteraan tenor Alexander Fedin – hij maakte zijn debuut in 1983 in het Bolshoi – is te gast als Altoum, de vader van Turandot.
De Estische dirigent Hendrik Vestmann – sinds GMD 2016/2017 van het Staatstheater Oldenburg – geeft een enorme energie en drive aan de uitvoering, maar heeft meer auditief dan visueel contact met het toneel. Het Chor en Extrachor der DOR aangevuld met de Akademie für Chor und Musiktheater is daardoor niet altijd precies. Er wordt de finale gespeeld, die Franco Alfano voltooide aan de hand van het nagelaten materiaal van Puccini zelf, inclusief “Il primo pianto”. Het programmaboekje vermeldt een pauze na de eerste akte, maar dat werd pas na het tweede bedrijf en zo een enorme aanslag op de concentratie van de visiterende schooljeugd. DOR in brengt in mei 2024 nog ‘Märchen im Grand-Hotel’ van Paul Abraham in Duisburg en ‘Fiddler on the Roof’ van Jerry Bock in Düsseldorf. Opera Nederland is van de partij!