***
© Karl und Monika Forster
Gelsenkirchen, 1 december 2023

‘Eine Nacht In Venedig’ MiR als vermakelijke potpourri

Het seizoen 2023/2024 is begonnen. De programmering in Nederland is niet bijzonder aantrekkelijk, maar voor interessante producties kan men naar het Duitse grensgebied. Opera Nederland zal daarom het komende seizoen berichten over opvoeringen in Bochum, Bonn, Dortmund, Duisburg, Düsseldorf, Gelsenkirchen, Mönchengladbach en Münster. Het Musiktheater im Revier van Gelsenkirchen brengt in de feestmaand december de operette ‘Eine Nacht in Venedig’ van Johan Strauss jr.

De operette ‘Eine Nacht In Venedig’ van Johan Strauss jr. (1825-1899) beleefde in 1883 zijn wereldpremière in Berlijn, maar was geen groot succes. De Weense componist bewerkte het werk daarna snel voor de Weense première zes dagen later en daar werd het bejubeld. Vanaf het interbellum zou echter vooral de bewerking worden gespeeld, die Erich Korngold voor een productie in 1923 in het Theater an der Wien maakte. Deze versie is ook de basis voor de nieuwe productie van ‘Eine Nacht In Venedig’ van het Musiktheater im Revier (MiR) te Gelsenkirchen.

Als in ‘Eine Nacht in Venedig’ de vrouwenverleider Guido, de Hertog van Urbino, besluit om Barbara – mooiste vrouw van Venetië en de echtgenote van senator Delaqua – te verleiden op het gemaskerde bal, besluit de senator haar niet mee te nemen naar het bal, maar met een gondel weg te sturen. Caramello – de barbier van de Hertog – verneemt dit en neemt de plaats van de gondelier Francesco in. Barbara heeft ondertussen een geheime romance met haar neef Enrico en laat haar plaats in de gondel innemen door het vissersmeisje Annina – de vriendin van Caramello – vermomd als Barbara. Als dan nog senator Delaqua aan Barbara’s dienstmeisje Ciboletta – de vriendin van de macaronichef Pappacoda – vraagt zich met hem naar het bal te begeven en voor te doen als Barbara, is de verwarring compleet. Ineens is niemand meer wie er werkelijk voor hem of haar staat en begint een nacht vol vermommingen, identiteitsverwisselingen en liefdesverwarringen tussen de twee klassen en de seksen.

Intendant van het MiR en regisseur Michael Schulz haakt met zijn productie in op de populaire woke-thematiek met #MeToo, genderproblematiek, identiteit, diversiteit etc. inclusief vliedende geslachtsgrenzen. Plaats van handeling hiervoor is in Gelsenkirchen het Ristorante di Venezia van Pappacoda. Het decorontwerp van Beata Kornatowska bevat een eetzaal, een bar, draaideuren, trappen en een keuken. In deze ‘Eine Nacht in Venedig’ worden casanova’s en macho’s de les gelezen. De vrouwen treden voor het voetlicht en verkleden en gedragen zich als mannen. Crossdressing en een maskerade wordt tot strategie. De kostuums van René Listerdal lenen zich prima voor de vermommingen en identiteitsverwisselingen.

Muzikaal wordt operette dikwijls toegetakeld en ook in Gelsenkirchen wordt de authenticiteit van ‘Eine Nacht in Venedig’ gehavend. Er ontstaat een potpourri, waarin men zich alles toestaat. Enrico is hier een straatmuzikant die voor de ouverture popnummers ten gehore brengt. Ook Barbara krijgt een grotere, feministische rol en zingt als aanvoerdster de operettearia “Warum soll eine Frau kein Verhältnis haben” van Oscar Straus en Delaqua krijgt als extra aria “Ella giammai m’amo” uit Verdi’s ‘Don Carlos’.

De laatste akte wordt muzikaal onherkenbaar. Er is een aria uit Vivaldi’s ‘Juditha Triumphans’ als feministisch vrouwenkwintet, Pappacoda en Ciboletta brengen met het Papageno/Papagena-duet uit Mozarts ‘Die Zauberflöte’ talrijke kleine kokjes en kokinnetjes op en de operette eindigt met het besluit van de hertog om volgend jaar niet naar Venetië terug te keren en met “Granada” van Lara Spanje te bezoeken.

Het overwegend jonge ensemble speelt en zingt met humor en enthousiasme. De Britse tenor Adam Temple-Smith – sinds 2021 ensemblelid bij MiR – is een vocaal en acterend jonge Herzog en zingt beide Korngol-aria’s “Sei mir gerüsst” en “Treu sein”. De Franse lyrische sopraan Margot Genet – sinds dit seizoen ensemblelid bij MiR en vorig jaar als studiolid nog in ‘Bernarda Albas Haus’ – is een charmante Annina. De Amerikaanse tenor Benjamin Lee – sinds 2020 bij het MiR – heeft het Draufgängertum voor Caramello.

De Duitse tenor Martin Homrich – sinds 2017 ensemblelid bij het MiR – zingt Pappacoda met stau-tenor en is de enige met een grote en 100% verstaanbare stem. Zijn “Takke, takke”-aria is helaas geschrapt, maar daarvoor steelt hij de Lagunen-Walzer van Caramello. De Duitse lyrische sopraan Bele Kumberger – sinds 2016 ensemblelid bij het MiR – is een spichtige Ciboletta en de Duitse mezzo Almuth Herbst – sinds 2009 ensemblelid bij het MiR – een gedecideerde Agricola. De geactualiseerde – uitgebreide en breedsprakige – spreekteksten worden op het toneel begeleid voor pianist Mateo Peñaloza Cecconi, die telkens gaat boenen als zijn piano wordt aangeraakt.

De Italiaanse dirigent  Giuliano Betta – sinds 2018 1. Kapellmeister en plaatsvervangend GMD bij het MiR – biedt met het Neue Philharmonie Westfalen hunkerende romantiekmuziek, lichtvoetig walsplezier en champagne-essence. Het MiR Opern- und Extrachor en de MiR Statisterie leven zich uit als de balgasten, dienaren, matrozen en ander volk. Kortom, een bonte, turbulente en onderhoudende productie, als amusement geslaagd en een grote bijval van het publiek aan het slot. Het MiR in brengt later dit seizoen nog ‘Hello Dolly’ van Jerry Herman naar Gelsenkirchen. Opera Nederland is van de partij!