****
© Sandra Then
Duisburg, 25 november 2021
Felicitaties voor Deutsche Opera am Rhein en Weinbergs ‘Wir gratulieren!’
Schateren, drinken, dromen, verlangen en liefhebben in een beklemmende keuken. Geestige wendingen, kleine grappen en komische momenten in de muziek met een hartroerende bijklank. ‘Wir gratulieren!’ van Weinberg in Theater Duisburg vangt de atmosfeer van “door tranen heen lachen”.
De Deutsche Opera am Rhein (DOR) van Düsseldorf en Duisburg speelt ‘Wir gratulieren!’ van de Poolse componist Mieczysław Weinberg (1919-1996) in een bewerking voor kamerensemble van de Duitse componist Henry Koch. Zo werd ook bij de Duitse première op 23 september 2012 in Berlijn uitgevoerd, waarvan vorig jaar een CD-uitgave verscheen. De nieuwe productie van DOR beleefde haar première op 29 oktober 2020 in Düsseldorf en is nu naar Duisburg gebracht.
Weinberg had voor de opera in twee akten zelf het libretto geschreven aan de hand van de eenakter ‘Mazzel Tov!’ van Sholem Aleichem. De wereldpremière was op 13 september 1983 in Moskou. In de keuken van het huis van Madame zijn de voorbereidingen voor de verloving van haar dochter in volle gang. In de realistische enscenering van de Duitse regisseur Philipp Westerbarkei wordt gelachen, gedronken, gedroomd en geliefkoosd. Naarmate het alcoholpeil stijgt, wordt gediscussieerd over socialistische literatuur, ontstaat de keukenrevolutie en wordt de verloving uiteindelijk gesaboteerd door het servies kapot te gooien.
Ondertussen wint de boekverkoper Reb Alter het hart van de eenzame kokkin en weduwe Bejlja en doet de lakei van de buren Chaim een succesvol huwelijksaanzoek aan het dienstmeisje Fradl. In de rol van Bejlja toont de Britse mezzosopraan Anna Harvey haar grote talent. Na haar prijzen tijdens het IVC 2017 werd zij in 2018/19 ensemblelid bij DOR. Haar Duits is uitstekend, haar stem groot, dramatisch en haar muzikaliteit intelligent. Een belofte! In de rol van Reb Alter is de Oostenrijkse tenor Norbert Ernst even terug bij DOR waar hij tussen 2002 en 2006 ensemblelid was. Ondertussen zong hij heldenpartijen in vele belangrijke operahuizen. Ernst geeft schitterend karakter aan de boekverkoper en heeft het passende timbre voor de finale I – Alecheims grafzerkopschrift – en de heerlijke, Joodse arietta “Zu hause waren wir zehn” in de tweede akte.
De Duitse soubrette Lavinia Dames – sinds 2014/15 bij DOR – is een passende Fradl, aandoenlijk in haar monoloog “Hab geweint drei Bäche Tränen” in de eerste akte. De Tsjechische bariton Roman Hoza – pas sinds 2020/21 bij DOR – is een lyrische Chaim en geeft een charmante “Schubert”-vertolking van de ballade “Es war einmal in Warschau” in de eerste akte. De Hongaarse sopraan Sylvia Hamvasi – al sinds 2001/02 bij DOR – is een schel uitzinnige Madame met brede hoogte.
Onder leiding van de Duitse dirigent Ralf Lange – sinds 2009 Kapellmeister en assistent van de GMD bij DOR – speelt het kamerensemble van de Duisburger Philharmoniker nog enigszins onwennig. Ritmisch uitdagend en dynamisch, kleurrijk en te allen tijde doorschijnend voor de verstaanbaarheid staat de partituur al in de steigers. De nadruk ligt op de hout- en koperblazers en er zijn lekker schurende mineur/majeur toonsoorten. De vaudeville muziek is vol energie en er zijn diverse momenten met heerlijke Joodse volksmuziek. ‘Wir gratulieren!’ is een treffend werk van anderhalf uur in deze tijd waar kleinschalige producties gewenst zijn. Felicitaties, Pozdravlyayem, oftewel Mazzel Tov voor DOR!