***
© Ben van Duin
Den Haag, 30 januari 2018

Nieuwerwetse ‘Hamlet’ in mistroostige sfeer

Het gezelschap Opera2day brengt de opera ‘Hamlet’ van de 19^e-eeuwse componist Ambroise Thomas helemaal in de trant van deze tijd.

De opera ‘Hamlet’ (1868) van de Franse componist Ambroise Thomas (1811-1896) beleefde zijn Nederlandse première op 13 december 1876 in de Koninklijke Schouwburg van Den Haag. Van de honderden opvoeringen van deze opera die tot 1919 in Nederland plaatsvonden, vonden er maar liefst 153 maal in die Koninklijke Schouwburg plaats. Na de Eerste Wereldoorlog werd ‘Hamlet’ echter door de Nederlandse operagezelschappen genegeerd. Maar bijna honderd jaar na dato is het dan weer zover. Stichting Opera2day brengt ‘Hamlet’ terug naar haar thuisbasis de Koninklijke Schouwburg in Den Haag en gaat nog diverse andere plaatsen in Nederland met de productie aandoen.

‘Hamlet’ wordt gespeeld in een bewerking. In onze vluchtige tijd kan het publiek geen de opera van drie en half uur meer aan en heeft Opera2Day gesloten de opera aanzienlijk in te korten. Zo is uit de eerste akte de finale van de eerste scène verwijderd, is in de tweede akte de confrontatie van Hamlet, Claudius en Gertrude naar voren gehaald en het “Ah! les serments ont des ailes” van Ophélie geschrapt. Uiteraard is ook de balletmuziek van de vierde akte doorgehaald.

Regisseur Serge van Veggel heeft voor ‘Hamlet’ een overvloed aan ideeën en wil ze allemaal kwijt in zijn enscenering. De voorstelling begint aan het hof van Hamlets oom Claudius, waar Van Veggel de hofhouding laat zuipen en feesten. Deze liederlijkheid wordt echter niet doorgetrokken en slechts in de finale van de tweede akte ziet men deze decadentie even terug in het pantomime dat Hamlet aan zijn moeder en oom voorschotelt.

Er gebeurt veel, soms heel veel en je weet af en toe niet waar je moet kijken. De hersenschimmen van Hamlet worden weergegeven door projecties op het achterdoek en een gaasdoek vooraan, waardoor een driedimensionaal beeld wordt gecreëerd. Deze videobeelden hebben een fraaie uitwerking aan het begin van de derde akte als Hamlet sr. van boven dwingend toekijkt. Ook het donkere decor en de Franstalige citaten van een voice-over dragen bij aan een mistroostige atmosfeer.

De solisten komen van eigen bodem en de zangers spelen en zingen bezield en invoelbaar met hun lot. Quirijn de Lang is een tragische, jeugdige Hamlet met bariton-Martin timbre en zingt in uitstekend Frans. De Frans-Nederlandse sopraan Lucie Chartin is een aandoenlijke Ophélie inclusief hoge Fis aan het einde van haar waanzinsaria. Martijn Sanders is een sonore en gezaghebbende Claudius en vertolkt zijn gebed aan het begin van de derde akte indringend. Martina Prins biedt dramatiek als diens echtgenote Gertrude. Jan-Willem Schaafsma is een heldere en felle Laërte en Yavuz Arman Isleker een intensieve Le Spectre, beide overigens uiterst vermakelijk in het pantomime.

Het 60-koppige orkest van Thomas werd teruggebracht tot een ensemble van vijftien leden. het New European Ensemble wordt geleid door de Argentijns-Nederlandse dirigent Hernán Schvartzman en komt direct versterkt door de luidsprekers in de zaal.

Aangaande het einde van de voorstelling is gekozen voor een hybride van de Parijse en Londense finale van de opera, waarin Hamlet sterft, maar het koor toch zingt “Vive Hamlet!”. Een nogal abrupt slot.

Hopelijk is deze productie het begin van opnieuw honderden opvoeringen van ‘Hamlet’ in Nederland. Opera2Day speelt in elk geval al zo’n 25 voorstellingen van de opera tot en met 11 april 2018 in diverse plaatsen in ons land.