***** ‘Legata’ is het eerste solo-album van de Israëlische mezzosopraan Na’ama Goldman. Zij nam de CD tussen 16 en 18 oktober 2022 op met haar vaste pianist, de Italiaan Giulio Zappa in de concertzaal Klangscheune van de Duitse plaats Lottstetten. Vooral het tweede gedeelte van het album is een schitterende verzameling vol prachtige juweeltjes.

‘Legata’ opent verstild met het “Kaddisch” uit ‘Deux Mélodies Hébraïques’ van Maurice Ravel (1875-1937). Ravel was niet Joods, maar voelde zich wel tot de Joodse traditie aangetrokken. “Kaddisch” schreef hij voor de Russische sopraan Alvina Alvi, ook al verbiedt het orthodoxe Jodendom vrouwen het Kaddisch uit te voeren aangezien de mannen geen vrouwenstem mogen horen zingen. Er bestaan opnamen van Ravels “Kaddisch” door Nina Kochitz (1928) en Madeleine Grey (1932). De vertolking van Na’ama Goldman is niet alleen stemmig, maar is ook als “native speaker” uiterst verstaanbaar.

Daarna het tweede, zwaarmoedige lied “L’enigme éternelle” in het Jiddisch. Vervolgens liederen van Joodse componisten; twee uit ‘Sechs Einfache Lieder’ op.9 van Erich Korngold (1897-1957), drie bekende liederen van Gustav Mahler (1860-1911) en “Nannas Lied” van Kurt Weill (1900-1950). De liederen representeren wat de componisten waren, Duits en Oostenrijks.

Maar na deze vier bekende componisten biedt de tweede helft van het album een schitterende verzameling vol prachtige juweeltjes uit het Hebreeuws/Jiddische repertoire. Allereerst drie liederen van de Russisch-Israëlische componist Joel Engel (1868–1927), “de grondlegger van de wedergeboorte van de Joodse muziek”. Engel stelde onder andere twee bundels met Joodse volksmuziek samen en schreef muziek voor Ansky’s toneelstuk ‘The Dybbuk’. Goldman zingt de Jiddische lofgezang “Nor noch dir” overtuigender dan de mezzo Rachel Calloway in 2017 voor Toccata Classics. De beroemde sage over een Joodse koning “A mol iz geven a Maise” – eveneens in Jiddisch – vertelt Goldman met veel meer kleuren dan de tenor Tyrone Landau op de nieuwe CD van het label Zefir. Ten slotte uit ‘Drie liederen op gedichten van Hayim Nahman Bialik’ op.34 uit 1922/23 het eerste lied “Minhag chadash” in het Hebreeuws, door Goldman vol charme gezongen.

Daarna twee Hebreeuwse liederen van de Israëlische componist Eyal Bat (1966). “Ha’hakara sheli nemoga” nam Bat vorig jaar zelf nog op met de sopraan Revital Raviv, maar de vertolking van Goldman is een echte tranentrekker. Goldmans lezing van “Ke’tzitz ha’amakim” is prachtig rijp, bezonnen, evenwichtig en stemmig.

Van de bekende Russisch-Israëlische componist Sasha Argov (1914-1995) hierna drie liederen. De autodidact Argov componeerde zo’n 1200 werken, waaronder populaire liederen, liedjes voor het Israëlische leger, filmmuziek en musicals. Luister naar het beeldschone “Az haya la”, een loflied aan Tel Aviv op tekst van Lea Goldberg. Ook het “Hakol zahav” is een eerbetoon aan de stad, door Goldman verkwikkend gezongen. De geuren, kleuren en geluiden van “Lo yada’ati ma” weet de mezzo liefdevol over te brengen. Als bonus het intieme a-capella liefdesliedje “Alei tashuv” dat de onbekende Israëlische componist David Sonnenschein voor Na’ama’s grootmoeder had geschreven.

De liederen van Engel, Bat en Argov zong Goldman in 2015 met Giulio Zappa ook op het Festival Liederiadi in Milaan en deze uitvoeringen zijn te bekijken op YouTube. Na’ama Goldman is een communicatieve zangeres en geeft voortdurend richting aan de liederen. Haar jarenlange samenwerking met Zappa is op de CD hoorbaar. De pianist voelt en vult haar steeds feilloos aan. In het CD-boekje helaas niets over het repertoire, maar wel alle liedteksten met Engelse vertaling. Een mooi debuutalbum!