****
© Enrico Nawrath
Bayreuth, 12 augustus 2022

‘Tristan und Isolde’ Bayreuth 2022 bejubeld

Applaus zonder boegeroep na iedere akte is een bijzonderheid in Bayreuth. Bij het publiek valt de nieuwe productie van ‘Tristan und Isolde’, waarmee de Bayreuther Festspiele 2022 openen, in de smaak. De enscenering schoffeert of schuurt niet en de rollen zijn bezet door gewaardeerde Bayreuth-oudgedienden.

De Bayreuther Festspiele vinden in 2022 – na twee jaren Corona-noodtoestand – voor het eerst weer plaats in een bijna vol Festspielhaus. 1771 plaatsten zijn ter beschikking, circa 200 minder dan normaal vanwege verbouwingsmaatregelen. Voor de zekerheid had Bayreuth-intendante Katharina Wagner naast de nieuwe productie van ‘Der Ring des Nibelungen’ op korte termijn een nieuwe productie van ‘Tristan und Isolde’ op het programma genomen, waarvan in eerste instantie twee opvoeringen geplant zijn. Deze ‘Tristan und Isolde’ kan dan eventueel voorstellingen van de ‘Ring’ overnemen, als die vanwege mogelijke Corona-infecties uitvallen.

Voor ‘Tristan und Isolde’ werden de Duitse regisseur Roland Schwab en dirigent Cornelius Meister aangetrokken. De productie werd de vervanger van Katharina Wagners eigen ‘Tristan und Isolde’-productie uit 2015. Schwab houdt van esthetiek. In de eerste akte ziet men een ovaal, indoor zwembad van een luxe cruiseschip (ontwerp Piero Vinciguerra), waarop Isolde als bruid naar König Marke wordt gebracht. Door het eveneens ovale dakraam kijkt men naar het dek met daarboven een bewolkte hemel. Geleidelijk wordt het zwembad echter bloedrood gekleurd en ten slotte verzanden Tristan en Isolde in een draaikolk. Ditzelfde decor toont in de tweede en derde akte een sterrenhemel met beplante galerij en daaronder een vijver met vissen. Het toneelbeeld is betoverend mooi, maar een duidelijke personenregie valt niet te ontdekken. Tristan en Isolde liggen, lopen, staan, zitten en rollen slechts.

De passagiers op het schip zijn gewaardeerde Bayreuth-oudgedienden. De Amerikaanse tenor Stephen Gould presteert het bovenmenselijke door naast Tristan dit jaar in Bayreuth nog Tannhäuser en Siegfried in ‘Götterdämmerung’ te zingen. De 62-jarige, berensterke tenor vertolkt de loodzware partij zonder coupures en heeft genoeg reserve voor de explosieve tonen in de laatste akte. Chapeau! De Britse sopraan Catherine Foster maakt als Isolde boven de notenbalk indruk met hoogdramatische tonen. In de laagte knijp zij haar stem dicht, waardoor zij – met name in de Liebestod -intonatieproblemen krijgt in de top van haar middenregister.

De Russische mezzo Ekaterina Gubanova is een fantastische Brangäne. Zij zingt met echt mezzogeluid en soms Christa-Ludwig-achtige tonen. De Duitse bariton Markus Eiche is een lichte, lyrische Kurwenal. In de tweede en derde akte wordt König Marke vertolkt door de Duitse bas Georg Zeppenfeld, die dit jaar in Bayreuth vier rollen zingt. Ook hij zong – net als Gould – zeven jaar geleden al in de ‘Tristan’-productie en vertolkt een edele en milde koning met slanke basso cantante en verstaanbare dictie. De IJslandse bariton Ólafur Sigurdarson is een prima Melot.

Toen de ‘Ring’-dirigent Pietari Inkinen vanwege Corona uitviel, schoof Cornelius Meister door naar de ‘Ring’ en viel dirigent Markus Poschner in voor ‘Tristan und Isolde’. Poscher gaat met het Bayreuther Festspielorchester tot de dynamische grenzen en dat hoort men niet vaak in Bayreuth. Zijn lezing is vurig, heroïsch, symfonisch en hij luistert goed naar de zangers.

Voorbij is helaas de tijd dat etiquette het Bayreuth publiek aansprak. Mobiele telefoons die schijnen, afgaan of op de grond vallen en luid hoesten en niezen is ook doorgedrongen tot de Grüne Hügel. Dit publiek vierde de nieuwe productie van ‘Tristan und Isolde’ stormachtig met groot applaus.