september 2018

De Spaanse sopraan Ángeles Gulín was één van de meest interessante zangeressen van de tweede helft van de twintigste eeuw. Gulín had de bijnaam “de schrik der tenoren” vanwege de enorme omvang van haar stem. Zo blies zij in 1968 de Nederlandse bariton Jan Derksen van het podium van het Amsterdamse Concertgebouw tijdens een uitvoering van ‘I Due Foscari’. Haar dramatische coloratuursopraan maakte haar met name geschikt voor de vroege Verdi-opera’s en Norma, maar daarnaast zong Gulín ook belcanto, Wagner, verismo en zarzuela’s. Wie haar vele live-opnamen beluistert, hoort soms wisselvallige optredens, want het was niet altijd even “mooi” wat zij deed. Het nieuw verschenen boek ‘Ángeles Gulín’ van Santiago Vela Parés geeft hierover duidelijkheid.

Ángeles Gulín werd op 14 februari 1939 in Galicië geboren, maar vanwege de politieke situatie in Spanje onder Franco vertrok het gezin Gulín eind jaren veertig naar Uruguay. Daar kreeg Ángeles de eerste muzieklessen van haar vader, die een plaatselijk orkest dirigeerde en studeerde zij later aan het conservatorium van Montevideo bij de Oostenrijkse zangeres Carlota Bernhard, die voor de nazi’s was gevlucht. In Montevideo maakte Gulín in 1959 haar operadebuut op 20-jarige leeftijd als Koningin van de Nacht in ‘Die Zauberflöte’ van Mozart.

Ook leerde zij in de Uruguayaanse hoofdstad de Spaanse bariton Antonio Blancas kennen en trouwde zij met hem in 1963. Het echtpaar kwam een jaar later naar Europa en vestigde zich in München, waar Blancas een engagement kreeg en Ángeles Gulín in een restaurant en in een fabriek ging werken. Na het winnen van een zangconcours in september 1965 in München kreeg Ángeles Gulín een engagement bij de Deutsche Oper am Rhein. Vanaf dat moment stonden de deuren van alle grote operahuizen van de wereld voor haar open en zong zij met alle belangrijke tenoren van die tijd, waaronder Del Monaco, Bergonzi, Domingo, Pavarotti, Lavirgen, Carreras, Raimondi en Gedda.

Ángeles Gulín leed echter sinds haar jeugd aan een nieraandoening. De dialyse nam een groot gedeelte van haar tijd in beslag en haar slechte gezondheid zorgde voor problemen tijdens optredens. Zo viel zij tijdens de cabaletta “Or tutti sorgette” van Lady Macbeth in Oviedo flauw. Uiteindelijk onderging zij in 1986 een niertransplantatie, die werd gecompliceerd door infecties. Een jaar later kreeg zij tijdens de repetities voor ‘Turandot’ in Torre del Lago een herseninfarct en was haar zangcarrière op 48-jarige leeftijd voorbij. Ángeles Gulín overleed op 10 oktober 2002 op 63-jarige leeftijd in Madrid.

Auteur – en vriend van Gulín sinds haar debuut – Santiago Vela (Barcelona, 1943) presenteerde op 26 april 2018 in El Corte Inglés van de Galicische stad Vigo zijn boek ‘Ángeles Gulín’. De biografie bevat een resumé van de carrière van de sopraan, persoonlijke herinneringen van de schrijver zelf en van collega’s en een bloemlezing uit recensies van haar optredens. Verder staan in het boek tientallen prachtige foto’s, is een fraaie CD met een selectie live-opnamen bijgevoegd en zijn er nauwkeurige overzichten van haar repertoire, optredens en opnamen. De foto’s, de CD en de overzichten maken het boek ook aantrekkelijk voor niet-Spaanstalige lezers. Van de opnamen worden helaas alleen de uitgaven genoemd, die commercieel op CD zijn uitgebracht en niet de tientallen live (piraten)-registraties, die er van Gulín bestaan.

Ook in het boek diverse anekdotes. Onder andere het incident van Gulíns optreden in Carnegie Hall in ‘Les Huguenots’ toen zij te laat op het podium was voor de finale II, buiten de zaal inzette met “et comment” en zij door haar enorme volume in de zaal uitstekend te horen was. Op de opname klinkt haar inzet inderdaad ver weg…

De biografie geeft een beeld van een bijzondere sopraan. De stem van Ángeles Gulín had niet alleen een spectaculaire omvang – die koren, orkesten, trompetten en solisten “inhaalde” – maar ook een buitengewoon persoonlijk timbre, grote muzikaliteit en enorme uitdrukkingskracht. Renata Tebaldi zou over haar gezegd hebben: “Haar gigantische stem overspoelt als een rivier van kracht en schoonheid en is een waar geschenk voor de geest.”

‘Ángeles Gulín’ is een biografie, die met liefde voor en kennis over opera en de Spaanse sopraan is geschreven. Santiago Vela brengt een belangrijk eerbetoon, dat relevant is voor een goed begrip en waardering van deze uitzonderlijke zangeres.

Témenos Edicions, Barcelona (Amazon.es)
2018, €18.00
ISBN: 978-8494678011
183 blz, Paperback