januari 2010

Heinrich Porges – Wagner Rehearsing the ‘Ring’

Slechts één maal in zijn leven lukte het de componist Richard Wagner zijn ‘Der Ring des Nibelungen’ integraal op te voeren. Hij vroeg zijn vriend Heinrich Porges tijdens deze opvoering van zijn cyclus in 1876 in Bayreuth de repetities nauwkeurig te volgen en elk detail over de interpretatie en uitvoering te noteren. Het manuscript werd voor het eerst in het Engels uitgebracht in 1983 en in 2009 verscheen de herdruk van ‘Wagner Rehearsing the ‘Ring’; An Eye-Witness Account of the Stage Rehearsals of the First Bayreuth Festival’.

Het manuscript van Heinrich Porges (1837 – 1900) verscheen tussen 1881 en 1896 in vier delen in de ‘Bayreuther Blätter’ en werd oorspronkelijke uitgegeven in het Duits als ‘Die Bühnenproben zu den Bayreuther Festspielen des Jahres 1876’. De joodse Porges was volgens Liszt één van de eerste Wagnerianen. Hij schreef in het ‘Neuen Zeitschrift für Musik’, dat in 1850 Wagners antisemitische manuscript ‘Das Judenthum in der Musik’ publiceerde. Porges’ dochter Elsa Bernstein zou later onder een mannelijk pseudoniem het libretto schrijven voor de opera ‘Königskinder’ van Engelbert Humperdinck. Haar afschuwelijke ervaringen in het concentratiekamp Theresienstadt zijn uitgebracht onder de titel ‘Das Leben als Drama’ (Edition Ebersbach, Berlijn; 2005).

‘Wagner Rehearsing the Ring’ beschrijft niet alle passages van de cyclus, maar gaat er met grote stappen doorheen. Het is ook niet een dagboek van wat Wagner precies deed of zei. Er zijn gedetailleerde muzikale en scenische aanwijzingen aan de dirigent, het orkest en de zangers. Van de dirigent en het orkest verwachtte Wagner een exacte uitvoering van de tempi, dynamiek en frasering en van de zangers wilde hij specifieke bewegingen bij sommige frasen (“Wälse!” zingt Siegmund op zijn knieën!). De voorbeelden worden in het boek fraai geïllustreerd met notenbalken. Enkele passages zijn eerder overdenkingen en soms verzinkt Porges in retoriek. Af en toe is het zelfs onduidelijk of de woorden van Porges zelf of van Wagner komen. Maar al met al is ‘Wagner Rehearsing the Ring’ een bijzonder ooggetuigenverslag van Wagners opvoering van ‘Der Ring des Nibelungen’ en het boek zou verplichte literatuur moeten zijn voor zangers, dirigenten, regisseurs en recensenten.

2009; $ 30.00 / € 16,00
ISBN 9-780521-107181
145pp, Paperback
Cambridge University Press, Cambridge