© Thomas M. Jauk
Duitse première in Dortmund maakt ‘Anna Nicole’ vitaal
Moderne opera’s hebben meerdere uitvoeringen en nieuwe ensceneringen nodig om hun levensvatbaarheid te tonen. De opera ‘Anna Nicole’ van Turnage beleefde in 2011 haar wereldpremière in Londen en ondervindt nu al haar eerste Duitse opvoering in een nieuwe productie te Dortmund.
De Nederlandse sopraan Eva-Maria Westbroek zong de titelrol in de wereldpremière van de opera ‘Anna Nicole’ van de Engelse componist Mark-Anthony Turnage in 2011. De productie was een enorm succes en de hele voorstellingsreeks was uitverkocht. Het verhaal van de opera over het leven van de Amerikaanse pin-up model Anna Nicole Smith, wier American Dream in een nachtmerrie veranderde, bleek zich uitstekend te lenen voor een opera en een groot publiek aan te spreken.
De opera van Dortmund heeft een binding met de opera’s van Mark-Anthony Turnage. Het was de Nederlandse General Musikdirektor (GMD) van Dortmund Jac van Steen, die de eerste opera van Turnage ‘Greek’ opvoerde bij de English National Opera in Londen en in 2000 was Dortmund het eerste operahuis, dat de tweede opera van Turnage ‘The Silver Tassie’ in Duitsland voorstelde. Het getuigt van moed, dat Dortmund nu ook de Duitse première van ‘Anna Nicole’ voor haar rekening neemt.
De intendant van de Oper Dortmund Jens-Daniel Herzog is zelf verantwoordelijk voor de regie van de productie. Zijn enscenering is uiteraard minder prijzig en luxueus dan de productie in Londen, maar daardoor ook minder over-the-top. Het is meer to-the-point. Herzog gebruikt de openings- en slotzin van Anna “I want to blow you all” om een tijdkring in het verhaal aan te brengen en de opera begint en eindigt derhalve met Anna’s begrafenis. De aanwezigen daar vormen het Griekse koor, dat Anna Nicole volgt gedurende haar leven. Dit is een goed alternatief voor de opdringerige, steeds in aantal toenemende paparazzi van de wereldpremière. Herzog laat de protagonisten meer op de originele personages lijken dan bij de wereldpremière. Een aantal scènes zijn zelfs sterker dan in Londen, zoals de Pay-per-view geboorte van Anna’s dochter, het interview met Larry King en het overlijden van de miljonair, die door Anna Nicole rechtstreeks in zijn doodskist wordt gebracht.
De meeste rollen in deze ‘Anna Nicole’ worden verzorgd door de zangers uit het ensemble van de Oper Dortmund en zij zetten fantastische prestaties neer. De Duitse tenor Hannes Brock – sinds vorig jaar Kammersänger van Dortmund – zingt de miljardair J. Howard Marshall II met fraaie lijnen en stralende tonen. De mezzosopraan Katharina Peetz zet een solide, enigszins eenkleurige en afstandelijke moeder Virgie neer en de Amerikaanse bariton Morgan Moody is een gelikte Howard Stern. De titelrol van Anna Nicole wordt gezongen door de Amerikaanse sopraan Emily Newton. Zij heeft een minder breed middenregister en minder kleuren dan Eva-Maria Westbroek in de partij, maar daar tegenover staat dat Newton optisch werkelijk Anna Nicole is. Zij speelt de rol fantastisch met Marilyn-Monroe-achtige elegantie en je kan je ogen niet van haar afhouden.
Philipp Armbruster is sinds 2011 Kapellmeister aan het Theater Dortmund en dirigeert een aantal voorstellingen, nadat Jac van Steen de premièreavond had verzorgd. Met de Dortmunder Philharmoniker verlevendigt hij de veelzijdige partituur, de hedendaagse tonen en de belendende klanken uit de lichte muziek goed. Turnage heeft kleine wijzigingen de oorspronkelijke partituur aangebracht. Het Opernchor des Theaters Dortmund is uitstekend ingestudeerd. De stemmen van de hoofdrolspelers zijn – net als in Londen – versterkt en dat is wennen, maar noodzakelijk vanwege de instrumentatie. Van de 1170 zitplaatsen van het theater – waar tot 1938 de Alte Synagoge stond – waren bijna alle kaarten verkocht en het enthousiaste publiek gaf een staande ovatie.
Het getuigt zoals gezegd van moed, dat de Oper Dortmund de Duitse première van ‘Anna Nicole’ voor haar rekening neemt. De vraag laat zich echter stellen of Dortmund – de grootste stad van het Ruhrgebied met bijna 600.000 inwoners – zijn culturele niveau zal handhaven. Het volgende seizoen bevat slechts standaardrepertoire zonder uitdagingen, want Dortmund heeft gekozen voor verzekerde kassuccessen als ‘Carmen’, ‘Nozze’, ‘Entfühung’, ‘Cenerentola’, ‘Tannhäuser’ en ‘Don Carlo’. En helaas vertrekt volgende seizoen Jac van Steen, die vijf jaar GMD in Dortmund is geweest.