***** Gabriel García Márquez – In augustus zien we elkaar

Ter gelegenheid van de 97ste geboortedag van de Colombiaanse schrijver en Literatuur Nobelprijswinnaar 1982 Gabriel García Márquez (1927-2014) werd op 6 maart 2024 een nieuw, nooit eerder gepubliceerd verhaal van zijn hand uitgegeven. De roman ‘En agosto nos vemos’ verschijnt in de Nederlandse vertaling van Mariolein Sabarte Belacortu als ‘In augustus zien we elkaar’.

‘In augustus zien we elkaar’ gaat over een rijpere, getrouwde vrouw, die ieder jaar op 16 augustus naar een eiland in het Caribisch gebied reist om het graf van haar moeder te bezoeken. Bij elk bezoek vindt zij op het eiland een andere minnaar.

García Márquez vertelt het verhaal met zijn typische verbeeldingskracht, psychologisch inzicht en grandioze inleving in de malheur van de liefde. Soms verslapt het verhaal en is de tekst niet altijd even egaal, maar de zinnen zijn charmant en de tragedie is palpabel. ‘In augustus zien we elkaar’ is een postuum literair cadeautje dat in staat stelt wederom te genieten van deze bijzondere schrijver.

Met een voorwoord van Rodrigo en Gonzalo García Barcha – de zonen van García Márquez – en een nawoord van Crístóbal Pera – de uitgever van de schrijver – met een reconstructie van de geschiedenis van het schrijfproces van ‘En agosto nos vemos’. Ten slotte vier facsimilepagina’s van de autograaf met aantekeningen van de auteur.

Hardcover
april 2024
128 pagina’s
Uitgeverij J.M. Meulenhoff
ISBN 9789029099400
€ 20,99

***** Aischylos – Tragedies

In het Athene van de vijfde eeuw v.Chr. bloeide een literair genre op dat esthetisch, politiek en sociaal een grote rol speelde. Het waren toneelstukken die tijdens het jaarlijkse toneelfestival van de Dionysia werden opgevoerd en prijzen ontvingen. In 472 v.Chr. won de Griekse toneeldichter Aischylos (525/524 – 456/455 v.Chr.) er zijn eerste van dertien prijzen en zijn tragedie ‘Perzen’ uit dat jaar is het oudst bewaarde drama uit de Europese literatuur.

Aischylos’ literaire productie moet enorm geweest zijn, zo’n 80 titels in totaal. Slechts zeven ‘Tragedies’, die aan Aischylos toegeschreven werden, zijn intact overgeleverd,  waarvan hij waarschijnlijk voor ‘Prometheus geketend’ slechts het concept maakte. In het Nederlands bestonden reeds drie integrale vertalingen van de tragedies door L.A.J. Burgersdijk (1903), P.C. Boutens (1947) en Emiel De Waele (1975). De Vlaamse classicus en dichter Patrick Lateur (1949) maakte nu – aan de hand van de tweetalige (Grieks-Engelse) editie van Alan Sommerstein uit 2008 en met behulp van diverse andere vertalingen, commentaren en beschouwingen – een nieuwe vertaling.

Van de zeven tragedies is ‘Smekelingen’ actueel vanwege de thema’s migratie en gastvrijheid. ‘Oresteia’ is een trilogie vol moord en geweld binnen de familie van Agamemnon, Klytaemnestra, Aegisth, Elektra en Orestes, die we kennen van de opera’s van Richard Strauss, Krenek, Milhaud, Marvin David Levy, Theodorakis, etc.. Aischylos was een voor zijn tijd moderne toneelschrijver. Zijn tragedies bevatten meerdere acteurs en rollen, de rol van het koor is kleiner en de dialoog speelt de hoofdrol. Aischylos hield zijn toeschouwers met zijn treurspelen een spiegel voor en bood hen ‘inzicht door lijden’.

De nieuwe vertaling van Lateur is vooral bedoeld als leestekst. De koorpartijen zijn omgezet in vrije vezen en de vertaling leest hedendaags en vloeiend. Interessant is het te zien welke keuzes en compromissen de vertaler maakte. Zo geeft hij in de eerste akte van ‘Smekelingen’ – anders dan Weir-Smyth (1922), Cookson (1922), Boutens (1929), Theodoridis (2009) en Johnston (2013) – vanaf vers 298 gedurende zo’n 14 verzen de tekst van de Danaïden aan Pelasgos en omgekeerd, zoals ook Paley (1864), Swanwick (1886), Morshead (1908) en Murray (1930) deden. Een hoognodige vertaling van een prominent werk, leesbaar in deze tijd!

Hardcover
maart 2024
482 pagina’s
Uitgeverij Athenaeum
ISBN 9789025314026
€ 34,99

***** Robert Musil – De verwarring van een jonge Törless

‘Die Verwirrungen des Zöglings Törleß’ van de Oostenrijkse schrijver Robert Musil (1880-1942) is door het Duitse weekblad Die Zeit opgenomen in de lijst van 100 belangrijkste boeken van de wereld. Musil debuteerde met het boek in 1906 en het werk verscheen in 1968 reeds in het Nederlands. De roman is nu in een nieuwe Nederlandse vertaling van Jan Sietsma uitgebracht als ‘De verwarring van de jonge Törless’.

De verhaal gaat over vier scholieren. De jonge Törless en zijn twee klasgenoten Reiting en Beineberg betrappen hun klasgenoot Basini op diefstal, maar houden het geheim om hem te kunnen straffen en pesten. Onderdrukking van het individu door het systeem is het centrale thema van het werk.

Tegen de achtergrond van deze pesterijen geeft de roman de jeugdige groei, zelfontdekking en psychologie van de jonge Törless weer. We zien de emotionaliteit en mystieke belevenis van de puber enerzijds en zijn rationaliteit en het verstandelijke anderzijds. Door een verband te leggen tussen de psychologische instelling van Törless en de dictatoriale instituties legt Musil de autoritaire, sociale structuren bloot.

‘De verwarring van de jonge Törless’ is een indrukwekkend boek, dat de ontwikkelingscrisis toont van een artistiek gevoelig persoon. Deels zou het verhaal van de jonge Törless ook het probleem van de jonge Musil zelf geweest zijn op het moment dat hij de roman schreef. Niet voor niets door Die Zeit opgenomen in lijst van 100 belangrijkste boeken van de wereld.

Paperback
maart 2024
232 pagina’s
Uitgeverij Koppernik
ISBN 9789083347189
€ 22,50

**** Marcin Wicha – Dingen die ik niet heb weggegooid

De Poolse grafisch ontwerper Marcin Wicha (1972) schrijft kinderboeken, columns en essays. Zijn bundel essays ‘Rzeczy, których nie wyrzuciłem’ was de winnaar van de Paszport Polityka-prijs 2017, de Nike Literary Award 2018 en de Witold Gombrowicz-prijs 2018 en is in een Nederlandse vertaling van Charlotte Pothuizen verschenen als ‘Dingen die ik niet heb weggegooid’.

Wanneer Marcin Wicha’s moeder komt te overlijden, moet Wicha haar spullen uitzoeken. Al deze voorwerpen bevatten herinneringen. Ze vertellen het verhaal van Wicha’s moeder als Joodse vrouw, moeder en burger, haar vurige karakter, haar bezieling voor haar werk en haar affiniteit voor literatuur. Tevens schetst het een beeld van het Polen in heden en verleden.

‘Dingen die ik niet heb weggegooid’ bestaat uit drie delen waarbij alleen de essays van de eerste twee delen titels hebben. De essays zijn zeer kort, tussen één en tien pagina’s lang en Wicha schrijft hedendaags, dynamisch, puntig, met ingetogen emotie en geestig. Een bijzonder portret van een zoon, zijn moeder en hun wereld.

Paperback
april 2024
200 pagina’s
Uitgeverij Koppernik Bv
ISBN 9789083381909
€ 22,50

**** Salman Rushdie – Mes

Naar aanleiding van het boek ‘The Satanic Verses’ (1988) van Salman Rushdie (1947) sprak de Iraanse moslimleider Khomeini een fatwa uit over de in India geboren Brits-Amerikaanse schrijver. Op 12 augustus 2022 was het dan zover en werd Rushdie op een podium in de staat New York tijdens een lezing neergestoken. Rushdie raakte zwaargewond door 15 messteken in zijn rechter oog, zijn nek en buik.

In zijn nieuwste boek ‘Knife’ – in het Nederlands door Karina van Santen en Martine Vosmaer vertaald als ‘‘Mes; gedachten na een poging tot moord’ – herleeft Rushdie de traumatische gebeurtenissen van die dag en de nasleep. Hij beschrijft hierin het pad naar zijn herstel en de hulp van zijn familie, zijn behandelaars en zijn wereldwijde lezersgemeenschap. ‘Mes’ gaat over het vinden van de kracht om weer op te krabbelen en zich te verheffen.

Rushdie beschrijft zijn verhaal tot in de finesses, indringend en oprecht en hij tracht het onwaarschijnlijke te begrijpen. Het sentiment is beheerst en er blijft het één en ander open en onuitgesproken. Opvallend genoeg bevat het verhaal een aantal herhalingen. Tevens wordt het verhaal zo nu en dan ontsiert door momenten waarop Rushdie zich niet erg dankbaar toont naar het medisch personeel en hij de helft van de Amerikanen, de “idiote Trump en Trumpublikeinen”, schoffeert. Niettemin is ‘Mes’ een indrukwekkende bespiegeling over leven, verlies, liefde en kunst.

Paperback
april 2024
216 pagina’s
Uitgeverij Pluim
ISBN 9789493339248
€ 21,99