***** Erik Brouwer – Leen Sanders

De Joodse bokser Leen Sanders (Rotterdam, 1908) wordt beschouwd als een van de belangrijkste Nederlandse boksers van begin 20ste eeuw. Hij maakte internationale faam als professioneel bokser vanaf zijn debuut in 1926, toen hij Eddie Hutton knockout sloeg. Op 11 januari 1943 werd Sanders met zijn gezin via Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd, waar zijn vrouw en twee zoons – acht en tien jaar oud – meteen na aankomst werden vermoord. Sansders ontsnapte aan de dood nadat een SS’er hem als de profbokser herkende. Sanders werd tewerkgesteld in de keuken en wist zo twee jaar lang niet alleen zichzelf, maar ook veel van zijn medegevangenen in leven te houden.

In ‘Leen Sanders: de bokser die levens redde in Auschwitz’ vertelt freelance schrijver en journalist Erik Brouwer (1972) het levensverhaal van de bokser die levens redde in Auschwitz. Brouwer verzamelde informatie uit archieven, van getuigen, uit kranten, uit literatuur en uit tijdschriften. De resultaten werden door hem gebundeld in een verhaal dat niet slechts leest als een biografie, maar ook haast als een roman en geschiedschrijving. De eerste helft van het boek gaat over de bokscarrière van Sanders, de tweede helft over zijn tijd in de concentratiekampen en de beschamende houding van de Nederlandse autoriteiten in de 40 jaren daarna.

Brouwers heeft zijn onderzoek zeer nauwkeurig gedaan en er staan nauwelijks fouten in het boek. Zo verloor Sanders tegen Felix Wouters in 1937 (niet 1936) met algemene stemmen (niet op punten) en heet de Italiaanse bokser Cleto (niet Cleo) Locatelli. Soms voelen de verhalen onaf, wanneer Brouwer geen wedstrijduitslagen geeft of levensverhalen niet voltooit. Maar de ervaringen van Sanders in Auschwitz zijn aangrijpend en Brouwers schuwt geen details. Helaas bevat het boek geen namenindex, is er geen wedstrijdlijst opgenomen en zijn er geen foto’s. Wellicht een idee voor de volgende druk van deze interessant en belangrijke biografie.

Paperback
april 2023
288 pagina’s
Uitgeverij Thomas Rap
ISBN 9789400408395
€ 19,00

***** Wim Daniëls – Het wonderbaarlijke verhaal van een stille avonturier

In zijn boek ‘De taal van de fiets’ (2018) schreef Wim Daniëls (1954) reeds een hoofdstuk over de 19e-eeuwse ontdekkingsreiziger Albert Sutherland Royaards (1855-1900). Deze dove Nederlander maakte op de fiets twee grote internationale tochten. Na het verschijnen van het boek dook Daniëls dieper in de fietstochten en het verdere leven van Royaards. Daniëls had daarvoor toegang tot brieven die de ontdekkingsreiziger aan redacties van kranten en tijdschriften had geschreven, kreeg documenten en foto’s van diens achterkleinkinderen en dook in fysieke en online archieven. De informatie verwerkte hij tot de biografie ‘Het wonderbaarlijke verhaal van een stille avonturier’.

Royaards werd in 1855 geboren op Ambon en verloor zijn gehoor door een hersenvliesontsteking. Als kleine jongen kwam hij naar Nederland, waar hij een geslaagd ondernemer in de tuinbouwhandel werd. In 1895 stapte hij op zijn fiets en maakte een tocht van een half jaar, die hem langs München en Zürich tot Turijn bracht. Zijn tweede reis begon hij in 1897, duurde bijna anderhalf jaar en leidde naar Jeruzalem. De kranten en tijdschriften berichtten geregeld over de avonturen van ‘de doofstomme wielrijder’.

Na zijn tochten raakte Royaards in de vergetelheid. De herinnering aan deze ontdekkingsreiziger wordt echter weer levend door deze boeiende biografie. In ‘Het wonderbaarlijke verhaal van een stille avonturier’ vertelt Daniëls – oud-docent Nederlands en Duits en tekstwetenschapper aan de Open Universiteit – bezield over de man die op de fiets duizenden kilometers aflegde en een ware attractie moet zijn geweest.

Hardcover
november 2022
200 pagina’s
Uitgeverij Alfabet
ISBN 9789021341224
€ 19,99

***** Joshua Frydman – Japanse mythen

Mythologie is een levend onderdeel van de Japanse samenleving. In de Japanse cultuur en geschiedenis hebben oude mythologische verhalen zich verankerd; Verhalen die vaak een link hebben met religies als het shintoïsme en het boeddhisme. De mythen zijn niet alleen te vinden in de 8ste-eeuwse kronieken, maar ook in de hedendaagse folklore, populaire beeldcultuur en urban legends.

Over de Japanse mythologie schreef de Amerikaanse universitair docent Japans aan de University of Oklahoma Joshua Frydman het boek ‘The Japanese Myths: A Guide to Gods, Heroes and Spirits’ dat vorig jaar verscheen en nu in een Nederlandse vertaling van Janne Van Beek is uitgebracht als ‘Japanse mythen; Goden, helden en geesten’. In dit boek komen de 8ste-eeuwse kronieken aanbod, het scheppingsverhaal, de voornaamste goden en de eerste keizers en hun belang voor de ontwikkeling van het keizerlijk hof en klassieke Japanse cultuur. Verder beschrijft Frydman de nieuwe mythologische verhalen van het klassieke tijdperk en vroege middeleeuwen, de legendarische figuren die zijn ontleend aan het boeddhisme, confucianisme en taoïsme en de geesten en monsters van de late middeleeuwen. Ten slotte verkent Frydman de kruisbestuiving tussen mythologie en populaire cultuur en de Japanse mythen als inspiratiebron voor anime, manga’s, videogames en liveaction-films.

Fryman vertelt niet alleen met kennis over de fantastische wereld van de Japanse mythologie, maar toont ook de manieren waarop deze mythen leven en groeien, legt middels de Japanse fabels verbanden tussen verleden en heden en laat de Japanse cultuur begrijpen en waarderen. Een fraaie, geïllustreerde gids over de Japanse mythologie.

Paperback
mei 2023
264 pagina’s
Uitgeverij Athenaeum
ISBN 9789025315979
€ 23,99

***** Piet Gerbrandy – De barre tocht van Orpheus

Een onbekende dichter schreef in de vijfde eeuw een gedicht waarin de zanger en dichter Orpheus vertelt over zijn deelname aan de zoektocht naar het gulden vlies. Deze tekst is overgeleverd in handschriften uit de 15^e en 16^eeeuw. De Griekse tekst werd gereconstrueerd door de Franse Klassiek letterkundige Francis Vian en op diens editie baseerde docent Klassiek en Middeleeuws Latijn aan de UvA Piet Gerbrandy (1958) zijn vertaling als ‘De barre tocht van Orpheus; Argonauten in de Late Oudheid’.

Orpheus kent men tegenwoordig vooral als de man die in de onderwereld afdaalt om zijn geliefde Eurydike op te halen, maar hij was ook één van de Argonauten, die samen met Jason op het schip de Argo de gouden vacht van een mythische ram gingen stelen. In ‘De barre tocht van Orpheus’ benadrukt Orpheus als verteller vooral zijn eigen rol als magiër, offerpriester en zanger. Na een aanroeping van Apollo volgt een heldenschouw van alle Argonauten en het uiteindelijke vertrek. Het gedicht eindigt met een uitvoerige beschrijving van de terugtocht.

‘De barre tocht van Orpheus’ is goed te lezen als een puur literaire tekst. Het verhaal bezit vaart, ook al is er een overdaad aan details en exotische namen, die op haar beurt bijdraagt aan de mysterieuze aantrekkingskracht. Orpheus nodigt daarnaast uit na te denken over kwesties als de status van de menselijke ziel en de mogelijkheid contact te houden met de domeinen van de goden en de overledenen. Achterin het boek staan nog zeven van de 87 Orfische hymnen uit de derde eeuw en één van de zeven gedichten van de filosoof Proklos, die aansluiting vinden bij deze hymnen. Er is een inleiding door Gerbrandy en classica Guusje van der Meij (1999), hun annotaties staan onderaan de pagina’s en er is een namenlijst van de hoofdpersonen in het verhaal. Een belangrijke vertaling.

Paperback
mei 2023
144 pagina’s
Uitgeverij DAMON
ISBN 9789463403474
€ 16,90

***** Seumas O’Kelly – Het graf van de wever

De Ierse schrijver en journalist Seumas O’Kelly (ca. 1880-1918) stierf op achtendertigjarige leeftijd aan een hersenbloeding na een inval van een groep Britse soldaten op de redactie van Nationality, de krant van Sinn Féin, waarvan hij hoofdredacteur was. O’Kelly had toen al diverse toneelstukken, twee romans en vier verhalenbundels geschreven. Zijn ‘The Weaver’s Grave’, postuum gepubliceerd in 1919, is het eerste boek van zijn hand dat nu in het Nederlands is vertaald. Robert Dorsman vertaalde het als ‘Het graf van der wever’.

‘Het graf van der wever’ vertelt het schijnbaar eenvoudige verhaal van een weduwe, twee bejaarde mannen en twee jonge grafdelvers over de juiste plek voor de begrafenis van de overleden wever Mortimer Hehir op de oeroude begraafplaats Cloon na Morav. Het graf van diens clan is niet zomaar te vinden en zijn weduwe weet niet waar ze haar man moet begraven. Terwijl de absurde, komische controverse woedt, bloeit een nieuwe liefde en een nieuw leven op voor de jonge weduwe.

‘Het graf van de wever’ komt in de meeste bloemlezingen van de Ierse literatuur voor en is één van de meest geliefde werken van de Ierse literatuur. Het is een poëtisch en tragikomisch verhaal. Een schitterend verhaal over liefde tussen de grafstenen, een niet ongebruikelijk thema in de Ierse literatuur. Met een nawoord van Anne Francis Cavanaugh uit 1968.

Paperback
mei 2023
96 pagina’s
Uitgeverij Zirimiri Press
ISBN 9789490042226
€ 20,00

***** Fabrizio Lo Bianco / Jules Verne / Francesco Lo Storto – Grote klassiekers uit de literatuur in strips; 4. 20.000 mijlen onder zee

In de reeks ‘Literaire klassiekers in beeld’ worden populaire boeken en de best verkochte romans ter wereld verstript en in de serie is nu deel 4 als softcover ‘20.000 mijlen onder zee’ verschenen. Het verhaal en de teksten zijn van de Italiaanse scenarist en schrijver Fabrizio Lo Bianco (1971), voor de tekeningen zorgde zijn landgenoot en illustrator Francesco Lo Storto (1969) en de inkleuring verzorgde Minte Studio.

In ‘20.000 mijlen onder zee’ gaat de biologieprofessor Pierre Aronnax met zijn bediende Koenraad en de harpoenier Ned Land aan boord van het Amerikaanse fregat Abraham-Lincoln om jacht te maken op een zeemonster. Het monster blijkt echter een gigantische onderzeeër te zijn waarmee het fregat in aanraking komt. Het drietal wordt ontvoerd door de zonderlinge kapitein Nemo van de onderzeeër, die hen begeleid tijdens een wonderbaarlijke onderwaterreis over de hele wereld.

Het bekende verhaal van de Franse auteur Jules Verne (1828-1905) krijgt hier in stripvorm een fraai geconcentreerde vertelling. Achterin is een historisch dossier van acht pagina’s van de Franse schrijfster en journaliste Sylvie Girard-Lagorce (1948) opgenomen. De Nederlandse vertaling is opnieuw van Vincent Hoberg.

juni 2023
56 pagina’s
Uitgeverij Dark Dragon Books
ISBN 97894646012289
€ 10,95

**** Jean-Paul Bordier & Nicolas Jarry – Dwergen; 19. Tadgar van de Zwervers

‘Dwergen’ is een spin-off van de van oorsprong Franse fantasiereeks ‘Elfen’ van bedenkers en scenaristen Jean-Luc Istin en Nicolas Jarry. Het eerste Nederlandstalige album van de reeks ‘Dwergen’ verscheen in maart 2016. Voor het nieuwste deel 19 ‘Tadgar van de Zwervers’ werkte Jarry samen met tekenaar Jean-Paul Bordier. In de op zichzelf staande stripverhalen zijn de Dwergen kleine, maar robuuste individuen, die hun kleine gestalte compenseren met hun fysieke kracht en vakmanschap en begiftigd zijn met een sterk gevoel van eer en plicht.

‘Tadgar van de Zwervers’ biedt een podium aan de gewiekste Tadgar, de geheimzinnige Lygdr, de verleidster Damn, de razende Wal en de uitgetreden ouwe priester Akab. Wanneer deze groep vogelvrijen denkt een necromagiër voor de gek te kunnen houden, worden zij door hem zelf bedonderd. Op de vlucht worden zij bedreigd door een witte elfenmagiër en diens aanhang, groene orks en nog een ander dwergenvolk. Jarry maakte weer een duizelingwekkend verhaal, Bordier tekende fulminante illustraties, ingekleurd door Vincent Powell en de vertaling is opnieuw van Dieter Van Tilburgh.

juni 2023
64 pagina’s
Uitgeverij Daedalus
ISBN 9789463945868
€ 11,25