***** Piet van Midden – Israël, een wereld apart

Van de hand van Piet van Midden (1954) – predikant en hoogleraar Hebreeuws aan de Universiteit te Tilburg – verscheen in 2019 bij uitgeverij KokBoekencentrum reeds de reisgids ‘Israël en de Palestijnse gebieden’. Door dezelfde uitgeverij is nu Van Middens geschiedenisboek ‘Israël, een wereld apart; Een geschiedenis van 3000 jaar op leven en dood’ uitgebracht.

Van Midden beschrijft de historische gang van Israël tot het heden met nadruk op de laatste 75 jaar. Het is een geschiedenis vol conflicten en verrassende prestaties. Aan de ene kant is er de spanning tussen Israël en de Palestijns-Arabische wereld, tegelijkertijd zoeken vijanden uit het verleden weer contact met Israël. Van Midden behandelt de geschiedenis van Israël zo goed als compleet. Het boek begint rond 1200 v.Chr. en laat daarmee het verhaal van Abraham, het verblijf in Egypte en de 40-jarige Exodus door de woestijn onder leiding van Mozes achterwege. Ook de constructie van de tweede tempel blijft onvermeld en het Camp David akkoord met Egypte wordt niet genoemd.

Er is een literatuurlijst opgenomen, maar Van Midden heeft niet weergeven waar hij een beroep deed op de bronnen. Landkaarten zouden de beschrijvingen nog extra hebben toegelicht. Kleine imperfecties zullen voor de volgende druk ongetwijfeld worden gecorrigeerd. Zo viel Saddam Hoessein natuurlijk niet Irak binnen, maar Iran; Oost-Jerusalem werd niet in 1980, maar in 1967 geannexeerd door Israël; de nazi’s besloten niet tot de “Lösung”, maar de “Endlösung der Judenfrage” (over de “Lösung” spraken Thomas Mann en Theodor Herzl) en in het hoofdstuk ‘Politiek en militair opererende Arabische groeperingen’ ontbreekt Hamas.

‘Israël, een wereld apart’ is bedoeld voor een groot publiek. Het boek is met sympathie voor Israël geschreven, maar Van Midden sluit niet de ogen voor kritiek op het land en behandelt tevens hoe het andere volken verging in dezelfde tijd en regio. Een boeiende inkijk in en een volledig en gedetailleerd overzicht van de geschiedenis van een jong land.

Paperback
januari 2023
192 pagina’s
Uitgeverij Kokboekencentrum
ISBN 9789043538923
€ 22,50

**** Hella S. Haasse – Ik stuur deze brief maar op goed geluk weg

Hella Haasse (1918-2011) vertrok in juli 1938 op 20-jarige leeftijd van Nederlands-Indië naar Nederland om te gaan studeren. Vanaf dat moment schreef zij haar in Batavia achtergebleven ouders en broer brieven. Deze brieven werden nu in het Literatuurmuseum in Den Haag in twee dozen aangetroffen. Deze bewaard gebleven brieven van de jonge Hella Haasse aan haar ouders en schoonouders zijn nu voor het eerst gepubliceerd in ‘Ik stuur deze brief maar op goed geluk weg; brieven 1939-1950’.

De bundel bevat 34 brieven, kaartjes en telegrammen, die Haasse tussen 1939 en 1950 schreef. De brief uit april 1939 is de vroegst overgeleverde. Al snel blijkt er door de Tweede Wereldoorlog en vervolgens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949) geen briefverkeer meer mogelijk. Haar vader en moeder zaten ieder in een ander jappenkamp geïnterneerd en veel van Hella’s brieven hebben haar ouders nooit bereikt.

Haasse vertelt haar ouders en schoonouders over haar nieuwe, onwennige leven, over haar studie Scandinavische Talen en Letteren, haar overstap naar de Toneelschool, haar toneelcarrière, het schrijven van cabaretprogramma’s en haar prozadebuut en meteen grote doorbraak ‘Oeroeg’. De lezer is getuige van het ontluiken van haar schrijverstalent. Het zijn echter ook de jaren van haar huwelijk met Jan, de Hongerwinter en de geboorte van haar eerste twee dochtertjes, van wie de oudste als peuter overlijdt.

Dikwijls zijn het ook de kleinigheden en onbenullige gebeurtenissen in de brieven die het lezen de moeite waard maken. Aan elke brief gaan aantekeningen vooraf die een beeld geven van historische of persoonlijke gebeurtenissen en die sommige personen of verwijzingen verduidelijken. Noten onderaan de pagina hadden het waarschijnlijk leesbaarder gemaakt. Tevens bevindt zich achterin nog een tijdlijn, de woonadressen van Hella Haasse en een lijst van haar werken. Met een kernachtig voorwoord van schrijfster Jet Steinz.

Hardcover
februari 2023
178 pagina’s
Uitgeverij Querido
ISBN 9789021470801
€ 22,99

**** Konrad Merz – Een mens valt uit Duitsland

Konrad Merz (1908-1999) – pseudoniem voor Kurt Lehmann – was een Duitse Jood die na de machtsovername van Hitler zijn land ontvluchtte. Terechtgekomen op het Noord-Hollandse platteland schreef hij zijn roman ‘Ein Mensch fällt aus Deutschland’, in 1936 gepubliceerd door Querido. Lore Coutinho reviseerde haar Nederlandse vertaling uit 1979 voor de nieuwe uitgave ‘Een mens valt uit Duitsland’.

‘Een mens valt uit Duitsland’ behoort tot de destijds ontluikende Europese emigrantenliteratuur. Het is een ik-verhaal samengesteld uit fragmenten, brieven aan verschillende personages, dagboekaantekeningen en allerlei krabbels. In het boek helpt de jonge Duitse student Winter een vriend bij een aanslag, waarna hij moet vluchten. In Amsterdam zoekt hij onderdak, eerst stiekem in een pension onder het bed van een kennis en later op een boerderij op het Noord-Hollandse platteland. Het is een verhaal over hoe zwaar het is om een land te ontvluchten en ergens anders een nieuw leven op te bouwen.

Merz schrijft in korte, snelle zinnen met veel ritme en herhalingen. De stijl is fris en spontaan en het verhaal is vol vitaliteit, emotie, humor, kwetsbaarheid, openheid en naïeve charme. Maar ook is er de strijd om het bestaan, de onzekerheid, de heimwee en de bitterheid van de ballingschap. Merz zelf zou de oorlogsjaren onderduiken in Ilpendam. Zijn moeder werd vermoord in Auschwitz en hij bleef na de oorlog in Nederland. Dertig jaar zou hij niet schrijven tot hij in de jaren zeventig toch weer de pen oppakte. Met een recensie van ‘Ein Mensch fällt aus Deutschland’ door literatuurcriticus Menno ter Braak uit 1936 en een nawoord van redacteur Henk van Renssen.

Paperback
januari 2023
224 pagina’s
Uitgeverij Cossee
ISBN 9789464520729
€ 22,99

**** Natalie Haynes – De blik van Medusa

De Britse schrijfster Natalie Haynes (1974) studeerde klassieke talen in Cambridge en heeft als missie nieuw licht te werpen op vrouwelijke personages in Griekse mythen. Haar vierde roman ‘Stone Blind’ kwam in september 2022 uit en is nu in een Nederlandse vertaling van Frits van der Waa en Henny Corver verschenen als ‘De blik van Medusa’.

Medusa is de enige sterfelijke dochter in een familie van Gorgonen. Wanneer de god van de zee Poseidon in de tempel van Athene Medusa verkracht, neemt de godin Athene wraak op haar. Medusa merkt dat iedereen die in haar ogen kijkt onmiddellijk versteent. Zij is gedoemd tot een leven in het halfduister, totdat Perseus aan zijn zoektocht begint om het hoofd van één van de Gorgonen te pakken te krijgen… ‘De blik van Medusa’ is een speelse hervertelling van Medusa’s verhaal. Het is het verhaal over een vrouw die een monster werd en over de vraag of zij werkelijk wel een echt monster was. Uiteindelijk werpt Haynes een verzachtend licht op Medusa.

Haynes vertelt meerdere verhalen uit verschillende perspectieven, die uiteindelijk samenkomen. Het is interessant wie aan het woord is, aangezien elk gebeurtenis verschillende aspecten belicht. Aan de andere kant vereist deze vorm en structuur ook een bijzondere concentratie, die niet alle lezers zullen kunnen opbrengen. Voorin het boek een lijst van personages die in het boek voorkomen, voor hen bij wie de namen soms duizelen.

Hardcover
februari 2023
336 pagina’s
Uitgeverij Meulenhoff
ISBN 9789029097550
€ 22,99

***** Koren Shadmi – Lugosi

De Hongaars-Amerikaanse acteur Béla Lugosi (1882-1956) is voornamelijk bekend vanwege zijn rol in de verfilming van Bram Stokers roman ‘Dracula’ uit 1931. Met zijn duivelse gezicht half verborgen achter een cape zal de acteur voor eeuwig met deze cultfiguur worden vereenzelvigd. In 2021 verscheen in het Engels het biografische stripverhaal ‘Lugosi; The Rise and Fall of Hollywood’s Dracula’ van de Amerikaans-Israëlische grafisch schrijver en tekenaar Koren Shadmi (1981). Dit boek is nu in een Nederlandse vertaling van James Vandermeersch uitgegeven als ‘Lugosi; opkomst en ondergang van Hollywood’s Dracula’.

‘Lugosi’ vertelt over het persoonlijk en professioneel tumultueuze leven van de iconische acteur. Het stripboek toont de opkomst en ondergang van Lugosi van de jonge jaren in Hongarije en zijn vlucht naar Wenen na de Communistische revolutie van 1919 via zijn onvergetelijke interpretatie van graaf Dracula tot zijn achteruitgang en verslavingen. We vernemen over zijn worsteling als immigrant, zijn wilde liefdesleven, de bejegeningen in de filmindustrie en de wrede kwellingen met zijn verslavingen.

‘Lugosi’ leest als een film en is in uitstekende vaart geschreven en getekend. Shadmi’s verhaal biedt een indrukwekkend beeld van Lugosi, als kunstenaar en daarbij romanticus en verslinder. De biografische lijn wordt zo nu en dan onderbroken door impressies van de oudere Lugosi in 1955 in het Metropolitan State Hospital. Deze periode met hallucinaties, dromen en herinneringen krijgt van Shadmi een fraai lichtere sfeer. Shadmi geeft met zijn strakke lijnen en suggestieve kracht een geslaagd portret en laat de oude filmbeelden stijlvol herleven. Een boeiend en informatief boek over het verhaal van de man achter de artiest.

Hardcover
maart 2023
160 pagina’s
Uitgeverij Menlu
ISBN 9789083196480
€ 29,99

***** Pierre Tranzano / Clotilde Bruneau / Luc Ferry – Gilgamesj; 1. De vijandige broers

De collectie ‘De wijsheid van mythes’ is ontstaan op initiatief van de Franse filosoof en voormalig minister van onderwijs Luc Ferry. Hij herschreef Grieks mythologische verhalen, waarbij hij trouw bleef aan de originele teksten van onder anderen Homerus en Plutarchus. In deze serie is nu in het Nederlands de drieluik ‘Gilgamesj’ gestart, waarvan allereerst deel 1 is uitgebracht. Voor deze trilogie zocht Ferry het niet binnen de Griekse mythologie, maar bij die van Mesopotamië.

In ‘De vijandige broers’ regeert de gewelddadige koning Gilgamesj in het oude Mesopotamië als een tiran over de stad Uruk. De onderdrukte bevolking roept de goden aan hen te redden. Om de harmonie te herstellen schept daarop de godin Aroeroe een alter ego voor Gilgamesj in de gedaante van Enkidoe. Deze dubbelganger is de enige die met de knoning kan wedijveren wat betreft moed en kracht. Terwijl hij leert een beschaafd man te worden, ontdekt Enkidoe wat voor wandaden Gilgamesj pleegt en een confrontatie lijkt dan ook onafwendbaar.

De tekeningen en storyboard van ‘Gilgamesj’ zijn van de Fransman Pierre Taranzano, die zich fraai uitleeft bij het schilderen van de legendarische strijd tussen Gilgamesj en Enkidoe. Het scenario is van de Franse schrijfster Clotilde Bruneau en de inkleuring van de Fransman Bruno Tatti (alias Stambecco), bijgestaan door zijn landgenoot Gabriel Germain. De Nederlandse vertaling is in de vertrouwde handen van Dieter Van Tilburgh. Wanneer deel 2 en 3 verschijnen is onduidelijk, maar Daedalus kennende kan dat nog een aantal jaren duren.

mei 2023
64 pagina’s
Uitgeverij Daedalus
ISBN 9789463945714 (softcover)
€ 10,95 (softcover)

***** Alberto Zanon & Frédéric Brémaud – Agatha Christie; 11. Drama in drie bedrijven

De Britse schrijfster Agatha Christie (1890-1976) creëerde de figuur van Hercule Poirot voor haar debuutroman ‘The Mysterious Affair at Styles’ (1920) en had daarmee een onmiddellijk succes. De ‘Koningin van de Misdaad’ schreef zesenzestig romans en een honderdtal korte verhalen, die in zo’n honderd talen zijn verschenen en waarvan wereldwijd ongeveer twee miljard exemplaren zijn verkocht.

Christies verhalen verschijnen sinds 2018 bij uitgeverij Dark Dragon Books in stripvorm. Diverse scenaristen en tekenaars werkten hier reeds aan mee en nu is deel 11 ‘Drama in drie bedrijven’ uitgebracht. Tijdens een receptie bij de acteur Charles Cartwight sterft plotseling Eerwaarde Babbington aan – naar men in eerste instantie vermoedt – een hartaanval. Maar dan sterft op een ander moment de beroemde Doctor Strange thuis, in het bijzijn van vrienden. De sterfgevallen blijken beide door vergiftiging te zijn en doen vermoeden dat zij door één en dezelfde dader zijn gepleegd. Maar met welk motief en wie is de volgende op de lijst?

‘Drama in drie bedrijven’ werd in 1934 voor het eerst gepubliceerd in de Verenigde Staten onder de titel ‘Murder in Three Acts’ en in 1935 in Groot-Brittannië onder Christies originele titel ‘Three Act Tragedy’. Het is een charmant en stijlvol verhaal en Christies techniek van misleiding is voortreffelijk. Slechts een aantal kleine aanwijzingen zijn niet geheel overtuigend en wellicht zijn niet alle personages levensecht en individueel. De Italiaanse illustrator Alberto Zanon en de Franse scenarist Frédéric Brémaud hebben het origineel van ruim 250 pagina’s uitmuntend omgezet en zich uitstekend gehouden aan de sfeer, de karakters, het verhaal en het slot. De inkleuring is van Fabien Alquier en de Nederlandse vertaling door Natasja van Loon.

mei 2023
64 pagina’s
Uitgeverij Dark Dragon Books
ISBN 9789464602258 (softcover)
€ 10,95 (softcover)

***** Luc Morjeau & Peter Van Gucht – Suske en Wiske; 368. De Rookburgh rookies

De Belgische stripreeks ‘Suske en Wiske’ werd bedacht door Willy Vandersteen (1913-1990), die in het begin geheel zelf alle verhalen uitwerkte en tekende. De verhalen werden in 1945 voor het eerst gepubliceerd in het Belgische dagblad De Nieuwe Standaard, alvorens als album te verschijnen. Inmiddels is ‘Suske en Wiske’ de langstlopende stripreeks van de Benelux. Sinds 2005 staan Peter Van Gucht als hoofdscenarist en Luc Morjaeu als tekenaar aan het hoofd van Studio Vandersteen.

In deel 368 ‘De Rookburgh rookies’ worden Suske en Wiske door Lambik getrakteerd op een weekendje Phantasialand. Eén van de attracties voert hen echter op toverachtige wijze naar het Rookburgh uit het verleden. Daar blijkt de stad te worden gerund door An Traciet die haar fortuin maakt met het verkopen van stoom aan de rijke inwoners die in ballons boven de bevuilde stad wonen. Die stoom wordt opgewekt in de goorkoolcentrales waar de armen onder ongezonde omstandigheden werken. Suske en Wiske sluiten zich aan bij een jeugdbende die tegen An Traciet in opstand is gekomen… Weer een spannend album!

mei 2023
48 pagina’s
Standaard Uitgeverij
ISBN 9789002276385
€ 7,95

**** Fabio Bono & Marc Legendre – De Rode Ridder; 278. Het bloedmoeras

‘De Rode Ridder’ is een Vlaamse stripreeks die zich met name afspeelt in de middeleeuwen. De serie is gebaseerd op de Rode Ridder Johan van Horst, een karakter uit de gelijknamige jeugdboekenreeks van Leopold Vermeiren. ‘De Rode Ridder’ begon in 1959 toen Willy Vandersteen nog zelf de verhalen tekende en schreef, maar al veel overliet aan medewerkers. Vanaf 1969 schreef en tekende Karel Biddeloo de verhalen geheel zelfstandig. Na het overlijden van Biddeloo in 2004 werd de reeks voortgezet door scenarist Martin Lodewijk en tekenaar Claus Scholz. Sinds 2013 werden de scenario’s geschreven door de Vlaamse schrijver Marc Legendre met uitzondering van nummer 248 en 249, die werden in 2015 en 2016 werden geschreven door de Vlaamse auteur Peter van Gucht. Ook in 2016 nam Italiaanse tekenaar Fabio Bono het potlood van Scholz over. Van Gught is nu weer terug bij ‘De Rode Ridder’ en heeft met Bono zijn krachten gebundeld voor de nieuwe uitgave ‘Het bloedmoeras’.

In ‘Het bloedmoeras’ trekt koning Eduard ten strijde om een Vikinginvasie te stoppen in het zuiden van Engeland. In zijn afwezigheid ziet echter zijn neef Aethelwold de kans schoon om een coup te plegen. Die gooit het op een akkoordje met koning Bloedbijl, de leider van de Denen uit het noorden. De Denen zullen de hoofdstad innemen door de achtergebleven soldaten van Eduard in een monsterlijke hinderlaag te lokken. Vervolgens zal dan Aethelwold als onderkoning op de troon worden gezet, gehoorzamend aan Bloedbijl. Maar Aethelwold en de Denen rekenen niet met ridder Johan, die van Eduard de opdracht heeft gekregen een oogje in het zeil te houden… Een onderhoudend album. De inkleuring is opnieuw van de hand van de Italiaan Dimitri Fogolin.

mei 2023
44 pagina’s
Uitgeverij Standaard
ISBN 9789002276576 (softcover)
€ 7,95 (softcover)