1.

‘Trouble in Tahiti’ was de eerste opera van Leonard Bernstein (1918-1990) en beleefde zijn wereldpremière op 12 juni 1952 tijdens het Festival of the Creative Arts op de campus van de Brandeis University in Waltham, Massachusetts, waar Bernstein docent was. Op 15 augustus 1973 dirigeerde de componist zelf de geluidsopname van een televisie-registratie van het werk voor de London Weekend Television. De opname kwam tot stand in de David Geffen Hall van het Lincoln Center for the Performing Arts in Manhattan. Mezzosopraan Nancy Williams was Dinah, “a suburban wife in her early thirties”. Het was de eerste samenwerking van Bernstein met Williams. Zij werd één van zijn favoriete zangeressen en zong vier jaren later met hem tijdens de inauguratie van President Jimmy Carter. Haar solo in de zesde scène nam zij in één take op en Bernstein noemde haar vanaf toen “One-Take Nancy”. Bas-bariton Julian Patrick maakt vooral indruk met de gevoelige kant van Sam, “her husband, same age”. Patrick had meegewerkt aan wereldpremières van opera’s als ‘Nine Rivers From Jordan’ van Hugo Weisgall (1968) en ‘Of Mice and Men’ van Floyd (1970) en was in 2007 zelfs nog Gad in ‘For a Look and a Touch’ van Heggie. Sopraan Antonia Butler (met stijlvol jaren vijftig vibrato), tenor Michael Clarke en bariton Mark Brown vormen een uitstekend Trio, a Greek Chorus born of the radio commercial. Bernstein leidt zelf de New York Philharmonic met zijn karakteristieke energie. Hij brengt veel contrasten aan, zoals tussen de uitgelaten opening en het volgende driftige ontbijtscène, maar de uitvoering is perfect in balans. Zijn ‘Trouble in Tahiti’ is sarcastisch, lyrisch, wreed en mistroostig. De televisie-registratie verscheen ook op DVD (zie Bonus).
Sony SMK 60969 (1CD)

2.

Ruim twintig jaren eerder was al een televisie-registratie tot stand gekomen van ‘Trouble in Tahiti’ voor de NBC televisie. Een half jaar na de wereldpremière van de opera werd op 16 november 1952 de geluidsopname daarvoor gemaakt, die in mono op LP en later op CD verscheen. Het drama klinkt hier natuurlijk en overtuigend en het echtpaar Sam en Dinah zijn hier larger than life. De Canadese bariton David Atkinson had de rol van Sam ook tijdens de wereldpremière van ‘Trouble in Tahiti’ gezongen en zou de rol tevens in 1958 bij de New York City Opera vertolken. Hij was een musical- en operettezanger en elk woord is verstaanbaar en vanzelfsprekend. Ook in die productie van de New York City Opera zong de mezzosopraan Beverly Wolff de rol van Dinah. De televisie-opname van ‘Trouble in Tahiti’ in 1952 was haar professionele operadebuut en het begin van een loopbaan met wereldpremières voor onder anderen Bernstein, Menotti, Douglas Moore en Rorem. Zij is een pinnige, maar ook ontroerende Dinah. Dit is de enige opname waarin het Trio bestaande uit sopraan Miriam Workman, tenor Earl Rogers en bariton Robert Bollinger ook daadwerkelijk swingt. Bollinger overleed overigens in 1958 op 42-jarige leeftijd tijdens een ongeluk met een Navy-vliegtuig. Dirigent van het M-G-M Orchestra was hier de cellist Arthur Winograd, oprichter van het Juilliard String Quartet, dat hij in 1955 zou verlaten om zich compleet te richten op het dirigeren. De geluidskwaliteit is vanwege de televisie-registratie enigszins dompig, maar de uitvoering de meest intieme, levendige en sfeervolle.
Polydor 827 845 (1CD)

3.

Deze live-opname van een uitvoering van ‘Trouble in Tahiti’ door de Manhattan School of Music Opera Theater in december 1998 presenteert de opera op theatrale en muzikaal enerverende wijze. De Amerikaanse mezzosopraan Elizabeth Shammash is een tragische Dinah en het uitgesproken vibrato geeft extra nadruk aan haar droefheid. Shammash was tevens chazan en nam diverse Joodse composities op voor het label Naxos. Bas-bariton Samuel Hepler heeft de passend viriele klank voor Sam en maakt zijn lijden voelbaar. Hun duet in de vierde scène is kippenvel! Sopraan Danielle Martin, tenor Micah Olson en bariton Bryan Montemarano dansen lekker als het Trio. Dirigent Glen Barton Cortese en het Manhattan School of Music Orchestra omlijsten met theatrale atmosfeer.
Newport Classic NPD 85641 (1CD)

4.

Dit is een live-opname van een bewogen uitvoering op 12 oktober 2008 in het Prinzregententheater van München. De musicalzangers Kim Criswell is hier een sympathieke Dinah en benadert de partij vanuit haar musical achtergrond. Sommige gedeelten van de partij – zoals “What a movie!” – kunnen dat prima hebben, maar in de opera-aria “I was stading in the garden” is toch echt een klassieke zangstem – in plaats van een dunne Disney-stem – aangewezen. Ook in het duet in de vierde scène met de rauwe bariton van Rod Gilfry is een mezzosopraan wenselijker. Gilfry is een heerlijke macho Sam; luister naar zijn hanige lofzang in “There’s a law”. Het Trio van sopraan Martene Grimson, tenor Adrian Dwyer en bariton Ronan Collett is vocaal uitstekend en springt heerlijk in de shuffles. Het unieke idioom, dat ‘Trouble in Tahiti’ in Bernsteins oeuvre én het operarepertoire inneemt, wordt hier goed gevat door dirigent Ulf Schirmer en het Münchner Rundfunkorchester.
BR Klassik 403571900300 (1CD)

5.

Deze opname van ‘Trouble in Tahiti’ ontstond in oktober 2003 in het Théâtre Imperial van Compiègne en is de eerste studio-opname in DDD. Dirigent Pascal Verrot en het Orchestre de Picardie geven een lichtvoetige en gepolijste uitvoering. De Amerikaanse mezzosopraan Letitia Singleton is een hartverwarmende Dinah en de Franse bariton Sébastien Lemoine is een lyrische Sam in uitstekend Engels. Toch is er weinig variatie in hun typeringen. Ook het Trio bestaande uit sopraan Céline Victores, Philippe Do, Vincent Ordonneau is luchtig en danst helaas niet. Een verfijnde opname meer gericht op het mooi musiceren en minder op theater.
Calliope CAL 9391 (1CD)

Bonus:

1.

Dit is de televisie-registratie van ‘Trouble in Tahiti’ van 15 augustus 1973 voor de London Weekend Television (zie 1.). In een ontwerp van Eileen Diss worden grafische beelden van Pat Gavin gebruikt. De animatie is vermakelijk en de menging van het live acteren en de achtergrond van grafische beelden is extravagant. Nancy Williams als Dinah en Julian Patrick als Sam, maar ook het trio Antonia Butler, Michael Clarke en Mark Brown acteren prima en Leonard Bernstein geeft muzikale energie aan de uitvoering.
Kultur D1328 (1DVD)

2.

‘Trouble in Tahiti’ werd in 2001 verfilmd door de BBC in een ontwerp van Peter Halata. De film begint met bewegende beelden uit de jaren vijftig van scènes in buitenwijken. Pastelkleuren en witte tuinhekjes, manicuresalons en televisiereclames introduceren het verhaal sfeervol. Bariton Karl Daymond ziet er uit als Sam, maar intoneert vaak te laag. Sopraan Stephanie Novacek is een keurige en ontroerende Dinah. Het scat trio sopraan Mary Hegarty, tenor Tom Randle en bariton Toby Stafford-Allen past uitstekend en speelt diverse rollen. Het City of London Sinfonia staat onder leiding van dirigent Paul Daniel en laat de jazzy atmosfeer als vanzelfsprekend klinken. Regisseur Tom Cairns speelt fraai met close-ups en overzichtsshots en choreograaf Amir Hosseinpour roept de musicalwereld van de jaren vijftig op. Er zijn echter twee onnodige coupures. In de prelude is het eerste couplet geschrapt en het is echt onvergeeflijk dat de tweede helft van het duet in de vierde scène vanaf “Long ago, you were all strength and life and joy to me” is weggelaten.
Opus Arte OA 0838 D (1DVD)