****
© Bettina Stöß
Berlijn, 14 april 2017

Staande ovatie voor Eva-Maria Westbroek in Friedrichs allerlaatste ‘Die Walküre’

Götz Friedrich presenteerde zijn enscenering van ‘Der Ring des Nibelungen’ voor het eerst in 1984 in de Deutsche Oper van Berlijn. De geliefde productie eindigt nu 33 jaren later – 17 jaren na Friedrichs dood – met een allerlaatste voorstellling. En de Nederlandse sopraan Eva-Maria Westbroek schittert hierin als Sieglinde.

Götz Friedrich (1930-2000) was vanaf 1981 intendant van de Deutsche Oper Berlin en regeerde er tot zijn dood absoluut als onbegrensde operakoning. Hij presenteerde zijn beroemde productie van ‘Der Ring des Nibelungen’ in 1984 in een decorontwerp van Peter Sykora en de enscenering wordt dit seizoen door de Deutsche Oper Berlin voor de allerlaatste keer gespeeld. Sinds anderhalf jaar waren de voorstellingen al uitverkocht en na nog twee cycli is het na de Pasen afgelopen.

‘Die Walküre’ van Friedrich beleefde zijn première op 6 oktober 1984 en werd op Goede Vrijdag 14 april 2017 dus voor de allerlaatste keer gespeeld. De enscenering kenmerkt zich door de tijdtunnel van ontwerper Peter Sykora, als kopie van de metro in Washington. Slechts in de Deutsche Oper van Berlijn met zijn reusachtige, diepe toneel was zoiets destijds mogelijk. Een tunnel die oneindig lang schijnt en die akoestiek nog ondersteunde. Aan actualiteit heeft de enscenering absoluut niets ingeboet. Destijds heerste de angst voor een atoomoorlog, waardoor de Goden zich onder de aarde begaven en zich gered hebben. Wat zich ooit ontlaadde als de spanning van de Koude Oorlog, betoont zich nog altijd. De theaterwerkelijkheid is nog altijd voelbaar, zo ook de maatschappelijke betekenis, het realisme en de individualiteit van de protagonisten.

De Nederlandse sopraan Eva-Maria Westbroek is te gast in deze productie in haar glansrol van Sieglinde. Zij geeft in Berlijn één van haar beste interpretaties van de rol. Exemplarisch en de beste vertolkster van Sieglinde van de afgelopen tien jaren klinkt zij hier fris als altijd. En het Berlijnse publiek toonde zijn genoegen door na afloop bij haar opkomst te gaan staan. De Duitse sopraan Evelyn Herlitzius hoorde men zelden zo zuiver hier als Brünnhilde, ook al blijven haar drie verschillende stemmen een kwestie van smaak. De Schotse bas Iain Paterson is een nasale Wotan en de Amerikaanse tenor Stuart Skelton herstelt zich in de tweede akte goed als Siegmund. De Duitse bas Tobias Kehrer heeft als Hunding in de tweede akte waarlijk tenorale momenten en de Duitse mezzo Daniela Sindram als Fricka klinkt op deze Goede Vrijdag verdwaald in de ‘Matthäus Passion’. De Schotse dirigent Donald Runnicles creëert prachtige momenten, ademt schitterend met de zangers mee en toont zich één van de grote Wagner-dirigenten van onze tijd.

Na Pasen komen vrachtwagens van de bergingsfirma en is het definitief gedaan met de Ringtunnel. Het decor gaat bij het afval en de rekwisieten worden geveild. Een Berlijnse legende verdwijnt. Maar de productie blijft bij vele Berliner voortleven in hun hart…