****
© Pedro Malinowski
Gelsenkirchen, 14 januari 2017

Gelsenkirchen wordt voor heel even Anatevka

Na het “Entführung”-debakel bij DNO werd het weer eens tijd om echt te genieten van muziektheater. En wat is daarvoor passender dan een heerlijk traditionele voorstelling van ‘Fiddler on the Roof’? In de Duitse stad Gelsenkirchen werd een productie opgevoerd voor een uitverkocht Musiktheater im Revier.

De musical ‘Fiddler on the Roof’ werd gecomponeerd door Jerry Bock op een libretto van Sheldon Harnick, dat is gebaseerd op Joseph Steins bewerking van het verhaal van Sholem Aleichem. Het verhaal speelt zich af in een Joods vestigingsgebied in Keizerrijk Rusland in 1905 en gaat over de melkboer Tevye – de vader van vijf dochters – en zijn pogingen om de Joods religieuze en culturele tradities in stand te houden wanneer invloeden van buitenaf inbreuk maken op zijn familie. Hij moet omgaan met de beslissingen van zijn drie oudste dochters om te trouwen uit liefde, terwijl de keuze van elke dochter steeds verder verwijderd is van de gebruiken van zijn geloof. En ten slotte is er nog de verordening van de Tsaar voor een pogrom: het verjagen van de Joden uit hun shtetl…

‘Fiddler on the Roof’ ging op 22 september 1964 in New York in première en was het eerste productie in de musicalgeschiedenis die meer dan 3000 keer werd opgevoerd. In de originele productie traden bekende namen op als Zero Mostel als Tevye, Beatrice Arthur als Yente – de koppelaarster – en Julia Migenes als Tevyes tweede dochter Hodel en Bette Midler als zijn oudste dochter Tzeitel. De première in Londen was op 16 februari 1967 en in deze productie traden als Tevye op Topol en later Lex Goudsmit. Topol vertolkte Tevye ook in de filmversie van 1971 met de legendarische Molly Picon als Yente. Andere vertolkers van Tevye waren onder anderen Ivan Rebroff (Parijs, 1971), Harvey Fierstein (Broadway, 2004) en Henk Poort (Nederland, 1998 en 2008).

En vooral ook in het naoorlogse Duitsland blijft ‘Fiddler on the Roof’ op het repertoire en sinds 2010 wordt de productie van ‘Fiddler on the Roof’ gespeeld in het Musiktheater im Revier (MiR) van de Duitse plaats Gelsenkirchen. De 1006 bezoekers van het uitverkochte MiR – waaronder vooral jeugdige bezoekers – zagen de enscenering van regisseur Peter Hailer, die met humor en sentiment midden in het hart treft. Het grote ensemble vertelt het verhaal over de grote Jiddisch familie in onzekere tijden met de Joodse en Russische volksklanken en Klezmermuziek met de kenmerkende Broadwaytoon. De Duitse vertaling brengt het werk dicht bij het Yiddishe mammaloshen van de situatie, ook al komen niet alle grappen in de Duitse vertaling goed tot uit de verf.

De Duitse bariton Joachim G. Maaß vertolkt de rol van Tevye voortreffelijk. Hij is sinds 1988 ensemblelid in Gelsenkirchen en zong er sindsdien ruim 100 rollen. Als arme melkboer en trotse vader van vijf dochters is hij uiterst overtuigend; beslist en krachtig in “Tradition”, dromerig in “Wenn ich einmal reich wär” en hartverscheurend in “Chavaleh”. Als zijn vrouw Golde is Gudrun Schade ontroerend in hun duet “Ist es Liebe”. Lisa Maria Laccisaglia is een heerlijk hilarische Yente en Sina Jacka is prima bezet als Hodel, aangrijpend in “Abschied vom Elternhaus”. Edward Lee is een geloofwaardige Motel en draufgängerisch in “Wunder! Ein Wunder!”. Veteraan Wolfgang Jaroschka geeft goed portret aan de slager Lazar Wolf in het duet “Zum Wohl!” met Tevye en als leden van de operastudio van de MiR traden op Katharina Borsch als Tzeitel en Judith Caspari als Chava. Er is ook een weerzien met de dansers van Ballett Schindowski in ““Zum Wohl!” en de “Bottle Dance” en de overige leden van het ensemble en gasten in het hele dorp op het podium van de MiR. De jonge dirigent Askan Geisler leidt de Neue Philharmonie Westfalen door een sfeervolle lezing van het werk en het Entr’acte swingt.

Deze productie van ‘Fiddler on the Roof’ wordt in Gelsenkirchen nog één keer gespeeld op Goede Vrijdag 14 april 2017. Vooral voor Nederlanders die het Duits machtig zijn en bij de grens wonen is deze laatste uitvoering nog een aanrader. Bovendien gaat op 28 januari 2017 in Gelsenkirchen een nieuwe productie van de opera ‘Die Passagierin’ van de Pools-Joodse componist Mieczysław Weinberg in première.

‘Fiddler on the Roof’ wordt in Nederland vanaf november 2017 in acht verschillende theaters opgevoerd, te beginnen in het DeLaMar. De productie wordt geregisseerd door Ruut Weissman, die verklaarde ‘een nieuwe actuele versie van het verhaal te creëren, waarin familiewaarden en eigen tradities bij een volk op de vlucht centraal staan’. We houden ons hart vast…