21-07-2016

De componist Richard Wagner neemt in de Duitse muziekwereld een bijzondere plaats in. Nauwelijks enig andere componist heeft zo’n sterke fascinatie uitgeoefend op zijn bewonderaars.

Waarom wordt Richard Wagner zo hartstochtelijk vereerd en verafgod ondanks al zijn gemeenheden, karakterzwakheden en antisemitisme? De fascinatie voor Wagner kan men begrijpen als men haar in de context van de religieuze zoektocht van zijn tijd beschouwd.

De erosie van traditionele, religieuze vormen in het verloop van de Europese verlichting leidde tot het ontstaan van alternatieve, pseudo-religieuze opvattingen. Hiertoe behoorde ook de romantische verheffing van de rol van de kunst en de kunstenaar, de kunstreligie. Wagner heeft zich als geen andere componist zelf tot profeet van deze nieuwe religie en uiteindelijk als verlosser opgesteld.

De muziek van Wagner diende vooral die boodschap van de verlosser uit te dragen. Wagners aanhangers zochten in zijn muziek niet alleen naar het esthetische genot, maar ook naar hun persoonlijke heil. En het Bayreuther Festspielhaus op de Grünen Hügel werd tot een soort tempel, die uitsluitend voor de opvoeringen van Wagners opera’s geconstrueerd was.

Lees in Jüdische Allgemeine