***
© Marco Brescia & Rudy Amisano
Milaan, 21 mei 2016
Hulde aan Barbara Haveman voor Scala-debuut in ‘La Fanciulla del West’
De opera ‘La Fanciulla del West’ in de Scala vond dit seizoen niet plaats onder een optimale omstandigheden. Regisseur Graham Vick werd vervangen, Eva-Maria Westbroek meldde zich ziek, Marcelo Álvarez verdween van de rolbezetting en de RAI-uitzending werd geschrapt.
De vijfde productie van de opera ‘La Fanciulla del West’ van Giacomo Puccini (1858-1924) in het Teatro alla Scala van Milaan begon niet onder een gunstig gesternte. In de eerste plaats kwam de operaregisseur Graham Vick in conflict met dirigent Riccardo Chailly, omdat de Britse regisseur ‘La Fanciulla del West’ zou hebben willen situeren in een homobar. Dit stuitte op protest bij de Italiaanse chefdirigent. Derhalve engageerde de Scala-intendant Alexander Pereira de succesvolle productie van de Canadese regisseur Robert Carsen (Toronto, 1954) uit 2002 van de Vlaamse Opera. ‘La Fanciulla del West’ krijgt van Carsen een bioscoopconcept. In de eerste akte kijken de mijnwerkers naar de aftiteling van een western en bij de opkomst van Minnie ziet men rotsformaties van zuidwest Amerika. De tweede akte is als een zwart-wit film, waarin overdreven veel bloed van Johnson uit het plafond loopt. En in de laatste akte worden de mijnwerkers weer toeschouwers nadat Minnie als filmster verschijnt en – de in een womanizer veranderde – Dick Johnson bevrijd. Op zich is het perspectief van Carsen interessant en onderhoudend (boeiender dan die van Christof Loy en Nikolaus Lehnhoff) en de voorstelling-in-een-voorstelling biedt mooie plaatjes.
In de tweede plaats meldde de Nederlandse sopraan Eva-Maria Westbroek zich ziek. Daardoor kon een andere Nederlandse sopraan haar Scala-debuut maken in de rol van de heldin Minnie. Barbara Haveman had de titelrol al eerder met veel succes in de herneming van de productie van Christof Loy in Frankfurt gezongen – Eva-Maria Westbroek zong daar de première – en maakte binnen een aantal dagen zich de enscenering én de muzikale versie van de Scala eigen. Haveman zingt de partij met stamina, gepeperde stem en Italianità. Zij is een uitstekend actrice en brengt Minnie niet zozeer als warme vrouw, als wel als stoere compagnon van de mijnwerkers. Alle hulde aan Barbara Haveman voor haar heldendaad.
In de derde plaats verdween de oorspronkelijk aangekondigde Argentijnse tenor Marcelo Álvarez van de rolbezetting als Dick Johnson en werd vervangen door de Italiaan Roberto Aronica. Aronica heeft een prachtige stem met stralende hoogte ook al is zijn frasering enigszins hoekig. De andere Italiaan Claudio Sgura is een torenhoge Jack Rance met vlammende, sonore bariton. Alle bijrollen – waarvan Joshua Stewart als Trin was vervangen door Marco Ciaponi – waren prima zangers en acteurs.
Dirigent Riccardo Chailly drukt zijn stempel op het geheel. Deze ‘La Fanciulla del West’ was aangekondigd als de oorspronkelijke bedoeling van Puccini zonder de veranderingen die Toscanini had gemaakt. Echter, alles duidt erop dat Puccini de veranderingen tijdens de repetities goedkeurde en misschien wel zelf heeft gemaakt. Puccini arriveerde in New York op 17 november 1910, een kleine maand voor de wereldpremière in de Metropolitan Opera van 10 december 1910. Volgens William Ashbrook waren de repetities de “gelukkigste uren tussen Puccini en Toscanini.” De vraag laat zich derhalve stellen waarom de veranderingen van de repetities derhalve door Chailly teruggedraaid dienden te worden.
Alle zangers van deze Scala-voorstelling kijken bij hun inzet eerst nauwgezet naar Chailly om daarna naar elkaar te zingen. Dit heeft tot resultaat dat enerzijds de zangers niet loskomen van hun muziek en anderzijds er geen werkelijk drama, theater en spanning ontstaat tussen de personages.
Tenslotte diende de Scala de live-uitzending voor de RAI af te blazen vanwege het afzeggen van Eva-Maria Westbroek. Kortom, dit was een ‘La Fanciulla del West’ als operaproductie onder niet-optimale omstandigheden. Ondanks dat echter alle lof aan Barbara Haveman voor haar prestatie in het hol van de Scala-leeuw.