Nederlandse operazangers op DVD (deel 5)
De DVD registratie van de opvoering van ‘Elektra’ uit Salzburg van 2010 is een waardevol document voor al die Nederlanders, die Eva-Maria Westbroek niet hebben kunnen zien als Chrysothemis.
De opera ‘Elektra’ van Richard Strauss werd uitgevoerd tijdens de laatste Salzburger Festspiele van intendant Jürgen Flimm. Zijn positie wordt in 2011 overgenomen door de Oostenrijker Alexander Pereira, die voor deze post de artistiek directeur van De Nederlandse Opera Pierre Audi passeerde. Audi zou zijn afgewezen vanwege het feit dat hem “geen innovatieve werking en geen internationale allure” werd toegedicht.
De DVD uitgave van deze ‘Elektra’ is vooral interessant vanwege de Chrysothemis van de Nederlandse sopraan Eva-Maria Westbroek. Zij zong de rol onder andere al in Brussel, Berlijn, Stuttgart en Parijs, maar nog nooit bij De Nederlandse Opera. Alleen voor al die Nederlanders die haar nog nooit hebben mogen horen in de rol is deze DVD een waardevol bezit. Eva-Maria Westbroek is een weergaloze Chrysothemis. Zij weet vertwijfeling, angst en frustratie over te brengen in de lyrische muziek van Elektra’s zuster en is hartstochtelijk, stralend en geloofwaardig. Eva-Maria Westbroek heeft voor Chrysothemis de stem, waar Richard Strauss van zou hebben gedroomd. Zal zij de rol ooit mogen zingen bij DNO?
Van de Zweedse sopraan Iréne Theorin als Elektra viel in de zaal geen woord te verstaan, maar op DVD klinkt het goed. Ook verneemt men op de DVD meer differentiëring en gewicht van de woorden die zij zingt. René Pape daarentegen komt als Orest op de DVD minder goed over. Zijn indrukwekkende resonansen zijn minder goed te horen en de grootte van zijn stem komt niet over. Waltraud Meier is een goed actrice, maar de partij van de moeder ligt te laag voor haar sopraan en zij kan de abrupte wisselingen tussen borst- en middenregister niet gemakkelijk maken. Opvallend ook haar Knödel in het middenregister. Tenor Robert Gambill is een lichtgewicht Aegist.
De Italiaanse dirigent Daniele Gatti dirigeerde in de zomer van 2010 tegelijkertijd zijn eerste ‘Elektra’ in Salzburg en als ook ‘Parsifal’ in Bayreuth. Deze drukke werkzaamheden laten zich niet ongestraft. Zijn lezing van ‘Elektra’ is vaag, ongedifferentieerd en onsamenhangend. Hij geeft geen betekenis aan de muzikaal dramatische frasen en gaat voorbij aan de gedetailleerde klankatmosfeer.
Regisseur Nikolaus Lehnhoff (1940) heeft een voorliefde voor film en dat uit hij in zijn typering van de protagonisten. Klytämnestra is Gloria Swanson uit ‘Sunset Boulevard’, Orest is Batman en Aegisth is Dick Tracey. De enscenering komt op DVD beter over dan in de zaal. Aan een grote personenregie ontbreekt het bij Lehnhoff, maar de zangers hebben zoveel ervaring dat zij hun eigen personages weten te schilderen. De gelaatstrekken zijn op de DVD natuurlijk beter te zien dan in de zaal en daardoor is de DVD minder saai. Er is echter geen grote meeslepende hartstocht en er zijn geen opwindende scènes.
De cameravoering is sterk met goede tijdige close-ups. Alleen is de schmink wel erg evident. En de finale van de opera is te donker en de wraakgodinnen, die opkruipen om de moord op Klytämnestra en haar minnaar te wreken – zoals in te film ‘Birds’ van Alfred Hitchcock – zijn niet goed te zien. (Arthaus 101 559)