Engelse opera’s in de 21e eeuw (deel 8)

De tweede opera van de componist James MacMillan ‘The Sacrifice’ ging op 22 september 2007 in het Donald Gordon Theatre van het Wales Millennium Centre in Cardiff in première. De productie van de Welsh National Opera was geënsceneerd door Katie Mitchell.

‘The Sacrifice’ was de tweede opera van James MacMillan (Schotland, 1959) na ‘Inés de Castro’ uit 1996. Het libretto van ‘The Sacrifice’ werd in drie aktes geschreven door Michael Symmons Roberts, die zijn tekst baseerde op een sage over Branwen in de middeleeuwse Weelse mytologie Mabinogion. Symmons Roberts schreef een tijdloos en sterk verhaal over familiebanden en vetes geplaatst in de moderne tijd. Het libretto is helder en vertellend in half-rijmende coupletten, die genoeg ruimte laten voor de muziek van MacMillan.

James MacMillan studeerde compositie aan de Universiteit van Edinburgh en de Durham University. Hij kreeg bekendheid door de première van ‘The Confession of Isobel Gowdie’ op de Proms van 1990 met het BBC Scottish Symphony Orchestra. Mstislav Rostropovich vroeg hem een celloconcert te componeren, dat in 1997 door Rostropovich zelf in première ging. Verder ontving MacMillan in 2008 de British Composer Award for Liturgical Music voor zijn ‘Strathclyde Motets’. Sinds september 2010 is hij vaste gastdirigent van de Radio Kamer Filharmonie.

MacMillans muziek is zeer toegankelijk. Zij wordt gekenmerkt door een kleurrijke en zeer gevarieerde orkestratie. MacMillan gebruikt simpele akkoorden en lange lijnen, die hij eenvoudig laat klinken of verwerkt in compacte combinaties. Zijn polyfonie is welluidend. Nu eens zijn er hartverscheurende climaxen, dan weerpianissimi, die overigens goed in balans zijn. Het grote orkest valt op door het enorme slagwerk voor meerdere spelers. Opvallend in ‘The Sacrifice’ zijn de spirituele en religieuze invloeden en de Schotse traditionele muziek. MacMillan houdt van melodieën en thema’s, waardoor de muziek gemakkelijk aanspreekt. Zo komen onder andere aan het begin van de tweede akte thema’s uit ‘Elektra’ van Richard Strauss om de hoek kijken. Interludes tussen de scènes stuwen het drama voort vergelijkbaar met de tussenspelen van ‘Lady Macbeth van Mtsensk’ van Shostakovich. En MacMillan weet hoe hij de stemmen moet begeleiden.

‘The Sacrifice’ bevat aria’s, duetten en koorwerken en opmerkelijk is de hoekigheid van de zangpartijen. Hoogtepunten zijn het betoverende en gepassioneerde het duet in de tweede akte van Sian en Evan “Skin is border country” onderbouwd met heerlijke volksmuziek en de ontroerende aria van Sian aan het einde van de derde akte. En er zijn parallellen met het ‘War Requiem’ van Britten: Het a capella koor aan het begin van de laatste akte en de indrukwekkende finale.

De uitvoering in de premièrereeks op 6 oktober 2007 werd door het label Chandos op CD uitgebracht. Bas-bariton Christopher Purves zingt de gebroken General, sopraan Lisa Milne is zijn dochter Sian, Leigh Melrose is te horen als diens rechterhand Evan, de lyrische sopraan Sarah Tynan is Sians wereldvreemde zus Megan en heldentenor Peter Hoare zingt de ex-terrorist, politicus Mal. ‘The Sacrifice’ won de Royal Philharmonic Society Music Award voor Opera and Music Theatre in 2008. (Chandos CHAN 10572-2)