30-06-2016

Het is zestig jaren geleden dat de Amerikaanse tenor Jan Peerce tijdens een recital in Moskou de emancipatie van de Joodse gemeenschap in Rusland aanmoedigde.

Antisemitisme floreerde nog hevig in het post-Stalin Rusland toen de Amerikaanse tenor Jan Peerce op 3 juli 1956 tijdens een tournee zijn Russische debuut maakte in Moskou. Het concert in het conservatorium van Moskou bevatte Italiaanse en Franse aria’s en Russische en Amerikaanse liederen.

Het negende en laatste toegift van Jan Peerce als aansluiting van het programma was “A din toyre mit got” (“een verzoek aan God) van de Poolse rabbijn Levi-Yitshok van Berdichev (1740-1809). Het lied betoogt de bevrijding van de Joodse gemeenschap in de moderne wereld. Toen het lied werd aangekondigd ging er een schok door de zaal. Tijdens de frase “Waarom heeft u uw volk zo gestraft?” barstte een groot deel van de bezoekers in tranen uit. Het applaus aan het einde was oorverdovend.

Al snel na het concert deed het verhaal over Jan Peerce de ronde in Moskou. Toen de tenor twee weken later na optredens in Kiev en Leningrad terugkwam in Moskou was hij inmiddels een Joodse bekendheid. Duizenden mensen wachtten hem op zaterdagochtend bij de Grote Synagoge op. Ongewild had Jan Peerce met zijn last-minute toegift de vonk gegeven en was hij in de onvoorziene rol gestapt van initiator van de bevrijding van de Russisch Joodse gemeenschap.

Lees in Tablet