© Brinkhoff / Mögenburg

Onverwoestbare ‘Hänsel und Gretel’ in Hamburg

De Hamburgse Staatsopera behoort tot de vijf belangrijkste operahuizen van Duitsland. Dit seizoen is – naast ‘La Bohème’ met Angela Gheorghiu en ‘La Fille du Régiment’ met Sumi Jo – de grote attractie ‘Hänsel und Gretel’ met Cheryl Studer als moeder Gertrud. Het is een uitstekende operaklassieker voor de kersttijd, waarbij de kinderen tijdens de voorstelling gezellig op schoot kropen bij hun ouders.

De wereldpremière van de opera ‘Hänsel und Gretel’ van Engelbert Humperdinck (1854 – 1921) werd in 1893 gedirigeerd door niemand minder dan Richard Strauss en een jaar later al werd de opera in maar liefst 72 Duitse en Nederlandse steden gespeeld. Gustav Mahler dirigeerde in 1894 de Hamburgse première. In 1972 ging in Hamburg de enscenering van Peter Beauvais (1916 – 1986) in première en deze productie is sindsdien in Hamburg 222 keer gespeeld. Beauvais geldt als één van de belangrijkste theater- en televisieregisseurs van Duitsland. De Joodse regisseur vluchtte in 1936 voor de Nazi’s naar Amerika en werd na de Tweede Wereldoorlog als vertaler bij de processen van Neurenberg ingezet. Beauvais zou daarna operaproducties maken voor onder andere het Opernhaus van Zürich, de Deutsche Oper in Berlijn en de Hamburgse Staatsopera. Zijn enscenering van ‘Hänsel und Gretel’ behoort tot de één van de meest geliefde producties van de Hamburgse Staatsopera. De eerste akte toont het interieur van het huis van Hans en Grietje met veel hout en riet en de tuin met een waterbron. In de tweede akte wordt het bos geschetst met panelen van bomen en een sfeervolle belichting met lichtjes, nevelvrouwen en de welgeteld 14 engelen, die Hans en Grietje een Brätsel te eten geven en toedekken. De voorstelling van Beauvais is liefdevol, ambachtelijk en onverwoestbaar en laat zien dat traditionele producties decennia lang gespeeld kunnen worden in tegenstelling tot de vele hedendaagse, tijdelijke, consumptie-ensceneringen.

De Amerikaanse sopraan Cheryl Studer maakt in deze productie haar debuut als moeder Gertrud. In 1981 werd Studer door dirigent Wolfgang Sawallisch aangenomen als ensemblelid van de Staatsopera van Beieren in München en eind jaren 80 zong zij al in Bayreuth, Parijs, de Scala in Milaan, de Met in New York, Covent Garden in Londen en de Weense Staatsopera. In 2001 zong zij nog de rol van Sieglinde in de eerste akte van ‘Die Walküre’ in Beijing met de Nederlandse heldentenor Frank van Aken als Siegmund. Cheryl Studer zingt niet zoveel meer in opera. Haar jugendlich-dramatische sopraan is perfect voor de rol van moeder Gertrud in ‘Hänsel und Gretel’. Haar grote middenstem is nog net zo fraai als 20 jaar geleden en nog zonder verwijd vibrato. En elk woord krijgt bij haar de juiste lading. Als je Cheryl Studer hoort zingen, voel je de aanwezigheid van een grote vedette. Zij is inmiddels zelfs bezig met haar 14e Wagnerrol als Kundry in ‘Parsifal’. De bariton Wolfgang Schöne zong in 1993 in Nederland al de rol van Amfortas in ‘Parsifal’ en de titelrol in ‘Der fliegende Holländer’. In deze ‘Hänsel und Gretel’ is hij een warme Peter en een vader met grote zeggenschap. De Duitse mezzosopraan Renate Springler studeerde in Hamburg bij Reri Grist en zingt sinds de jaren 90 bij de Hamburgse Staatsopera. Haar Knusperhexe is fantastische gespeeld met veel Sprechgesang om de kinderen in de zaal elk woord te laten verstaan. De Russische sopraan Katerina Tretyakova is al vele jaren lid van het ensemble van de Hamburgse Staatsopera, zong in 2008 en 2009 in Hamburg nog het Taumännchen en is nu Gretel. In de hoogte zet zij iets te breed aan, maar dat helpt haar goed door de dramatische momenten van de tweede akte. De Oostenrijkse mezzosopraan Katrin Wundsam is sinds 2009 ensemblelid in Keulen en is een prima Hänsel.

Dirigent Johannes Fritsch en de Hamburger Symphoniker spannen niet altijd fraaie bogen, benadrukken helaas minder de hoge lijnen van de melodieën en zijn af en toe rommelig. Maar zij luisteren goed naar de zangers en creëren goede sferen in de tussenspelen.

Deze ‘Hänsel und Gretel’ in Hamburg is een uitstekende operaklassieker voor de kersttijd en de voorstelling was dan ook uitverkocht door de vele kinderen, die tijdens de voorstelling gezellig op schoot kropen bij hun ouders.