1.
Prokofiev componeerde ‘De Speler’ tussen november 1915 en april 1916, maar de première zou – vanwege onder andere de Februari Revolutie – pas in 1929 in een gereviseerde versie te Brussel plaatsvinden. Deze gereviseerde versie wordt in de meeste opnamen, die van de opera gemaakt zijn, gebruikt. In 1982 werd een opname van ‘De Speler’ gemaakt met solisten en orkest van het Bolshoi theater in Moskou. Aan de solisten hoor je dat zij de rollen al vaker op het toneel hebben gespeeld. Allen hebben een scherpe declamatie en goede conversatiestijl. Niet alle stemmen zijn hier echter optimaal bezet. De bas Alexandre Ognivtsiev is fantastisch als de General, die al diens zwakheden goed – soms iets te nasaal – laat horen. Heerlijk zijn gestotter bij het verschijnen van Babulinka in de tweede akte. De sopraan Makvala Kasrashvili heeft een krachtige, dramatische stem voor de trotse en mysterieuze Polina, de protégé van de General. De tenor Alexei Maslennikov is iets te lyrisch voor Alexei, die dingt naar de hand van Polina. De alt Larissa Avdeyeva was ten tijde van deze opname 57 jaar – Babulinka is overigens 75 – en zet met haar glansloze kopregister een ongeduldige en boosaardige grootmoeder neer. De karaktertenor Georgy Andryushchenko heeft een passend dun geluid voor de manipulerende Marquis, de concurrent van Alexei in zijn liefde voor Polina. De mezzosopaan Galina Borisova heeft een fraai weelderig geluid voor de opportunistische, demimondaine Blanche, het liefje van de General. Dirigent Alexander Lazarev vat de ironie én de dramatische welvingen van de opera. Hij is heftig, pinnig, zit er bovenop en geeft subtiel commentaar met het orkest van het Bolshoi Theater. De geluidsopname is uitstekend. Luister naar de overdonderende finale van de eerste akte. Het CD-boekje bevat het libretto in het Engels.
Melodiya MCD 162 A & B  
(2CDS)

2.
DVD_CD_Gambler_Melodi
De eerste Russische uitvoering van ‘De Speler’ was op 7 december 1963 in concertante vorm met de gereviseerde versie. Drie jaar later werd een radio-uitvoering van de opera opgenomen door Radio Moskou, waarin vrijwel dezelfde bezetting werd gebruikt als tijdens de première van 1963. De dirigent is Gennady Rozhdestvensky, die ook de muzikale leiding in handen had van de première van de eerste versie van ‘De Speler’ 35 jaar later op 5 juni 2001. Zijn lezing met het koor en orkest van Radio Moskou is nog wat onwennig, maar de rollen zijn hier uitstekend bezet. Vladimir Makhov heeft een fantastisch heldengeluid en is vocaal de beste Alexei op CD. Hij is nobel, vurig, obsessief en naïef tegelijk. Nina Polyakova heeft ongelooflijk veel kleuren in haar sopraan. Nu eens een donker geluid, dan weer een penetrerende klank, die past bij de gemene Polina. Gennadi Troitsky is een gepensioneerde General met een indrukwekkende klank. Fantastisch zijn grote scène aan het einde van de derde akte! Andrei Sokolov is een lyrische Marquis en Anna Matyushina een passend lyrische Blanche. Alleen de Babulinka van Tamara Antipova is te slank bezet en klinkt te jong. De zangers besteden uiterste zorg aan de noten ook al zijn zij minder expressief dan de zangers op de latere opnamen. Deze opname uit 1966 is uitstekend om de muziek van de opera te leren kennen. Er zit geen libretto bij de uitgave, maar slechts een synopsis.
Opgepast: Er wordt door het label Opera d’Oro een opname van ‘De Speler’ aangeboden, waarop vermeld staat dat het de eerste scenische productie van ‘De Speler’ in de Sovjet Unie was op 7 april 1974. Maar dit is onjuist. De opname op Opera d’Oro is dezelfde als de hierboven beschreven uitvoering.
Melody MEL CD 10 01271/1 (2CDs)

3.
DVD_CD_Gambler_Decca
Valery Gergiev dirigeerde op 19 maart 2001 de première van ‘De Speler’ in de Metropolitan Opera van New York met vrijwel identieke bezetting als in zijn studio-opname van vijf jaar eerder voor Philips. De tenor Vladimir Galusin was in 2001 ook Alexei Ivanovich in de Met en is voortreffelijk, ook al kan hij zich niet meten met Vladimir Makhov. De bas Sergei Alexashkin zong ook de General in de Met 2001 en is heerlijk stuntelend en graaiend. De mezzosopraan Elena Obraztsova was voor Babulinka in 2001 op 62-jarige leeftijd na tien jaar weer terug in de Met en is ‘s werelds meestkwaadaardige Grande Dame. De sopraan Ljuba Kazarnovskaya is licht en lyrisch als Polina en meer stralend dan dramatisch of manipulatief. De mezzosopraan Marianna Tarassova is niet echt verleidelijk als Blanche. De karaktertenor Nikolai Gassiev biedt als Marquis een goed contrast met Galusin. Valery Gergiev benadrukt met het orkest van het Kirov Theater van St. Petersburg helaas teveel de dramatische kant van het werk en heeft geen gevoel voor ironie. De opname uit 1996 wordt uitgegeven met vijf andere opera’s van Prokofiev in een box met veertien CDs voor budget prijs. Er wordt geen libretto bijgeleverd.
Decca 4782315 (14CDs)